Gi§i thiŒu: Bài nÀy do Chân Væn dÎch tØ ChÜÖng BÓn trong quy‹n "Living Buddha, Living Christ", cûa Thích NhÃt Hånh, Riverheads Book xuÃt bän, 1995. Quy‹n sách gÒm nhiŠu bài giäng b¢ng Anh ng» cûa ThÀy, ÇÜ®c ghi âm, chép låi và nhuÆn s¡c. ñây là m¶t quy‹n sách Çã bán ÇÜ®c rÃt nhiŠu trong loåi sách vŠ tôn giáo và tâm linh ª California, Hoa Kÿ. Theo lÓi quen dùng trong các sách ViŒt ng» cûa ThÀy, tØ "Buddha" ÇÜ®c dÎch là "Bøt", m¶t tØ trong ti‰ng ViŒt c° dùng Ç‹ phiên âm "Buddha" khi Çåo PhÆt ÇÜ®c truyŠn vào ViŒt Nam vào ÇÀu k› nguyên Tây lÎch. VŠ sau, tØ khi ngÜ©i ViŒt dùng kinh sách ch» Hán, tØ "PhÆt" hay "PhÆt ñà" (ti‰ng Hán ViŒt) ÇÜ®c dùng thay tØ "Bøt". Bài dÎch nÀy Çã ÇÜ®c Çæng trên tåp chí Th‰ K› 21, California, Hoa Kÿ, tháng 11-1995.

oOo

Cu¶c Ç©i Ngài là Giáo Lš

Có m¶t khoa h†c g†i là PhÆt h†c, Çó là h†c vŠ cu¶c Ç©i cûa Bøt. Bøt là m¶t nhân vÆt có thÆt trong lÎch sº. Bøt sinh ra ª thành Kapilavatsu (Ca Tì La VŒ), gÀn biên gi§i ƒn ñ¶ và Nepal. Ngài thành hôn, có m¶t con, xuÃt gia, giác ng¶, và chia sÈ giáo pháp cûa Ngài cho ljn næm tám mÜÖi tu°i Ngài tÎch. NhÜng cÛng có m¶t vÎ Bøt ª trong m‡i ngÜ©i chúng ta, không tùy thu¶c vào th©i gian và không gian. ñó là ñÙc Bøt SÓng, vÎ Bøt cûa s¿ thÆt sau cùng, vÜ®t trên các š nghï và khái niŒm, và lúc nào chúng ta cÛng g¥p ÇÜ®c. VÎ Bøt SÓng Çó không sinh ra ª Kapilavatsu và cÛng không tå th‰ ª Kushinagar.

Ki Tô H†c là môn h†c vŠ cu¶c Ç©i Chúa Ki Tô. Khi nói Chúa Ki Tô, chúng ta cÛng cÀn bi‰t Çang nói vŠ Chúa Giêsu trong lÎch sº hay ñÙc Ki Tô H¢ng SÓng. Chúa Ki Tô trong lÎch sº sinh tåi Bê Lem, con cûa m¶t ngÜ©i th® m¶c. Ngài r©i quê hÜÖng xa, trª thành m¶t Çåo sÜ, và bÎ Çóng Çinh trên thÆp t¿ vào næm ba mÜÖi ba tu°i. ñÙc Ki Tô H¢ng SÓng là Con cûa ThÜ®ng ñ‰, Çã phøc sinh, và nay vÅn còn ti‰p tøc sÓng. Trong Ki Tô Giáo, bån phäi tin vào s¿ Phøc Sinh, n‰u không thì bån không phäi tín ÇÒ. Tôi e r¢ng ÇiŠu kiŒn nÀy làm nhiŠu ngÜ©i e ngåi, không chÎu nhìn sâu vào cu¶c Ç©i Chúa Giêsu. ThÆt Çáng ti‰c, vì chúng ta có th‹ h†c hÕi cä nÖi Chúa Giêsu trong lÎch sº lÅn Chúa Giêsu nhÜ m¶t cánh cºa tuyŒt ÇÓi.

Khi chúng ta theo dõi và ti‰p xúc m¶t cách sâu s¡c v§i cu¶c Ç©i và giáo lš cûa Chúa Giêsu, chúng ta có th‹ thâm nhÆp vào s¿ thÆt cûa ThÜ®ng ñ‰. Tình yêu, s¿ hi‹u bi‰t, lòng can Çäm, s¿ bao dung, là nh»ng bi‹u hiŒn cûa cu¶c Ç©i Chúa Giêsu. ThÜ®ng ñ‰ xuÃt hiŒn v§i chúng ta qua Giêsu Ki Tô. V§i Thánh Linh và Nܧc Chúa ª trong Ngài, Giêsu Çã ti‰p xúc v§i m†i ngÜ©i sÓng cùng th©i cûa Ngài. Ngài Çã nói chuyŒn v§i nh»ng cô gái Çi‰m, nh»ng ngÜ©i thâu thu‰, Ngài có can Çäm làm bÃt cÙ viŒc gì cÀn thi‰t Ç‹ ch»a các cæn bŒnh cûa th©i Çåi Ngài. NhÜ là ÇÙa con cûa mË Maria và thánh Giuse, Giêsu là Con cûa NgÜ©i, NgÜ©i Nam và NgÜ©i N». NhÜ m¶t ngÜ©i sÓng v§i Thánh Linh, Ngài là Con cûa ThÜ®ng ñ‰. Nói r¢ng Chúa Giêsu vØa là Con cûa NgÜ©i, vØa là Con cûa ThÜ®ng ñ‰, các PhÆt tº có th‹ chÃp nhÆn không khó gì. Chúng ta có th‹ thÃy ñÙc Chúa Cha và ñÙc Chúa Con là m¶t, bÃt nhÎ, vì n‰u không có ñÙc Chúa Cha ª trong Ngài thì không có ñÙc Chúa Con. Tuy nhiên, trong Ki Tô Giáo, Giêsu thÜ©ng ÇÜ®c g†i là Con M¶t cûa ThÜ®ng ñ‰. Tôi thÃy chúng ta phäi quán chi‰u m†i hành Ƕng và m†i l©i dåy cûa Chúa Giêsu trong cu¶c Ç©i Ngài, nhÜ m¶t mÅu m¿c Ç‹ chúng ta tu tÆp. Giêsu sÓng Çúng nhÜ l©i dåy cûa Ngài, cho nên suy gÅm cu¶c Ç©i Chúa Giêsu là ÇiŠu tÓi cÀn thi‰t Ç‹ hi‹u giáo lš cûa Ngài. Tôi nghï cu¶c Ç©i Chúa Giêsu là bài h†c cæn bän nhÃt cûa Ngài, quan tr†ng hÖn cä s¿ phøc sinh và tính vïnh c»u.

SÓng tÌnh thÙc là Bøt

Bøt là ngÜ©i giác ng¶, nghïa là không còn bÎ ràng bu¶c vào th‰ tøc. NhÜng khi nhiŠu ngÜ©i nói r¢ng h† tin Bøt, h† Çang nói vŠ niŠm tin vào vÎ Bøt thÀn thông, huyŠn diŒu, không phäi niŠm tin vào giáo lš hay cu¶c Ç©i cûa vÎ Bøt lÎch sº. H† tin vào s¿ mÀu nhiŒm cûa Bøt, và thÃy nhÜ vÆy là Çû. NhÜng các thí dø trong cu¶c Ç©i thÆt cûa Bøt và Chúa Giêsu quan tr†ng hÖn, vì khi các Ngài sÓng nhÜ nh»ng con ngÜ©i thÆt, chúng ta có th‹ b¡t chܧc, sÓng theo mÅu Ç©i sÓng cûa các Ngài.

Khi chúng ta džc, "Cºa tr©i mª r¶ng và Thánh Linh giáng xuÓng Ngài nhÜ m¶t con chim bÒ câu," chúng ta có th‹ thÃy hình änh Chúa Giêsu Çã giác ng¶. Ngài Çã ti‰p xúc ÇÜ®c v§i s¿ thÆt cûa Ç©i sÓng, nguÒn suÓi cûa tÌnh thÙc, cûa minh tri‰t và trí tuŒ ª trong Ngài. ñó là ÇiŠu phân biŒt Ngài v§i ngÜ©i phàm tøc. Khi Ngài sinh ra trong m¶t gia Çình ngÜ©i th® m¶c, Ngài là Con cûa NgÜ©i. Khi Ngài mª r¶ng trái tim, cánh cºa thiên ÇÜ©ng Çã mª ra cho Ngài. Thánh Linh Çã ng¿ xuÓng Ngài nhÜ m¶t con chim bÒ câ, và Ngài bi‹u hiŒn nhÜ là Con cûa ThÜ®ng ñ‰ - rÃt thiêng liêng, sâu s¡c, và vï Çåi.

NhÜng Thánh Linh không phäi chÌ ng¿ xuÓng Giêsu không thôi, mà cho tÃt cä chúng ta. Trong nhãn quan PhÆt Giáo, ai không phäi là con cûa ThÜ®ng ñ‰? NgÒi dܧi gÓc cây bÒ ÇŠ, nh»ng håt giÓng thiêng liêng và huyŠn diŒu ª trong Bøt bØng nª. Ngài là m¶t ngÜ©i, nhÜng ÇÒng th©i Ngài cÛng thÎ hiŒn tâm linh nhân loåi ljn mÙc cao nhÃt. Khi chúng ta ti‰p xúc ÇÜ®c v§i tâm linh tÓi thÜ®ng trong chúng ta, chúng ta là Bøt. Chúng ta mang Ön Thánh Linh, và chúng ta trª nên rÃt bao dung, rÃt cªi mª, sâu xa, và thông cäm.

Nh»ng cánh cºa mª ra cho các th‰ hŒ sau

Kinh Thánh MathiÖ tä Nܧc Chúa giÓng nhÜ m¶t håt cäi nhÕ xíu. ñiŠu Çó có nghïa là håt giÓng cûa Nܧc Chúa ª s¤n trong chúng ta. N‰u chúng ta bi‰t vun trÒng håt giÓng Çó trong mänh ÇÃt mÀu cûa cu¶c sÓng h¢ng ngày, nó së l§n lên và thành m¶t cây cao cho chim chóc ljn trú Än. Chúng ta không cÀn phäi ch‰t Çi m§i t§i ÇÜ®c cºa thiên Çàng. ThÆt ra chúng ta cÀn phäi sÓng Çích th¿c. ViŒc tu tÆp là ti‰p xúc sâu xa v§i s¿ sÓng Ç‹ Nܧc Chúa trª thành s¿ thÆt. ñây không phäi là chuyŒn sùng tín. ñây là chuyŒn th¿c tÆp. Có th‹ vào Nܧc Chúa bây gi© và ª Çây. NhiŠu Çoån trong Phúc Âm cÛng có cách nhìn nÀy. Chúng ta džc Kinh Låy Cha, r¢ng chúng ta không Çi t§i Nܧc Chúa, nhÜng Nܧc Chúa së ljn v§i chúng ta: "Nܧc Ngài së t§i ..." Giêsu nói, "Ta là cánh cºa vào." Ngài t¿ mô tä là cánh cºa cûa Nܧc Chúa. Vì ñÙc Chúa Con ÇÜ®c tåo nên b¢ng ñÙc Thánh Linh, Ngài là cánh cºa Ç‹ chúng ta vào Nܧc Chúa.

Bøt cÛng ÇÜ®c mô tä nhÜ là m¶t cánh cºa, là vÎ Çåo sÜ chÌ ÇÜ©ng cho ta sÓng trong Ç©i. PhÆt tº tu h†c con ÇÜ©ng Çó m¶t cách sâu xa Ç‹ giúp ta sÓng trong chánh niŒm, tØ bi, và an låc. Kinh sách nói có 84 ngàn pháp môn, cánh cºa cûa s¿ tu h†c. N‰u bån may m¡n tìm thÃy m¶t cánh cºa, và cho r¢ng cánh cºa cûa bån là cánh cºa duy nhÃt, thì Çó không phäi là tinh thÀn Çåo Bøt. ThÆt ra, chúng ta phäi mª ra thêm nhiŠu cánh cºa m§i cho các th‰ hŒ tÜÖng lai. Chúng ta ÇØng s® có quá nhiŠu cánh cºa - Çúng ra, ta nên lo ngåi không có thêm nh»ng cánh cºa m§i. ThÆt t¶i nghiŒp cho con cháu chúng ta, và con cháu cûa h†, n‰u chúng ta hài lòng v§i 84 ngàn cánh cºa hiŒn có. M‡i ngÜ©i chúng ta, v§i s¿ tu tÆp và tâm tØ bi, có th‹ mª ra nh»ng Cánh Cºa Pháp m§i.

Xã h¶i Çang bi‰n Ç°i, con ngÜ©i thay Ç°i, Ç©i sÓng chính trÎ và kinh t‰ ngày nay không còn giÓng nhÜ th©i Bøt và Chúa n»a. Bøt trông cÆy nÖi chúng ta Ç‹ Giáo Pháp ti‰p tøc phát tri‹n nhÜ m¶t th¿c th‹ sÓng Ƕng - không phäi m¶t giáo pháp cÙng džng, mà là m¶t Pháp Thân (Dharmakaya), m¶t th¿c th‹ giáo lš thiêng liêng.

Bà mË sinh ra các vÎ Bøt

Bøt dåy Pháp thân cûa Ngài quan tr†ng hÖn nhøc thân. Ngài muÓn dåy chúng ta phäi th¿c hành Giáo Pháp Ç‹ Çåt t§i Ni‰t Bàn ª Çây và bây gi©. Giáo Pháp sinh Ƕng không phäi là nh»ng thÜ viŒn chÙa kinh Çi‹n hay các bæng thâu nh»ng bài giäng hay. Pháp sinh Ƕng là sÓng tÌnh thÙc trong chánh niŒm, bi‹u hiŒn trong cu¶c sÓng h¢ng ngày cûa Bøt cÛng nhÜ cûa quš vÎ. Khi tôi nhìn thÃy quš vÎ bܧc Çi v§i chánh niŒm, tôi ti‰p xúc ÇÜ®c v§i s¿ an låc, v§i s¿ hiŒn diŒn cûa quš vÎ m¶t cách sâu xa. Khi quš vÎ sæn sóc các anh chÎ em cûa mình, tôi nhìn thÃy Giáo Pháp sÓng Ƕng trong quš vÎ. N‰u có chánh niŒm, quš vÎ có th‹ ti‰p xúc v§i Pháp thân cûa Bøt.

Bøt mô tä nh»ng håt giÓng cûa tÌnh thÙc trong m‡i chúng ta là "NhÜ Lai MÅu" (tathagatagarbha). Chúng ta ÇŠu là "mË cûa NhÜ Lai" vì trong lòng chúng ta ÇŠu mang s¤n håt giÓng cûa tÌnh thÙc. N‰u chúng ta ÇŠu sæn sóc vÎ Bøt sÖ sinh trong mình b¢ng s¿ th¿c tÆp tÌnh thÙc m‡i ngày, m¶t ngày nào Çó ñÃng Giác Ng¶ së ljn v§i chúng ta. Các PhÆt tº nhìn Bøt nhÜ m¶t vÎ thÀy và m¶t ngÜ©i anh, không phäi là m¶t thÀn linh. Chúng ta ÇŠu là Pháp huynh Pháp ÇŒ cûa Bøt. Chúng ta cÛng nói Trí TuŒ Bát Nhã (Prajnaparamita) là mË cûa tÃt cä các vÎ Bøt. Trong lÎch sº, các giáo phái Tin Lành giäm b§t hình änh MË trong ThÜ®ng ñ‰ và ÇŠ cao vai trò Cha cûa Ngài, nhÜng trong Giáo h¶i Công Giáo có s¿ sùng kính Maria, ñÙc MË Chúa Tr©i.

ThÆt ra MË và Cha là hai phÜÖng diŒn cûa cùng m¶t th¿c th‹. Hình änh ngÜ©i cha hiŒn rõ hÖn trong Trí TuŒ và Hi‹u Bi‰t, ngÜ©i MË trong Tình ThÜÖng và TØ Bi. Trong Çåo Bøt, hi‹u bi‰t (prajna) là cæn bän cûa thÜÖng yêu (maitri). N‰u không có hi‹u bi‰t thì không có tình thÜÖng Çích th¿c, và không có tình thÜÖng thì không có hi‹u bi‰t Çích th¿c.

NgÜ©i con gái cûa ThÜ®ng ñ‰

NgÜ©i ta g†i Bøt b¢ng mÜ©i danh hiŒu, m‡i danh hiŒu bi‹u l¶ m¶t phÄm chÃt. Danh hiŒu thÙ nhÃt, NhÜ Lai (Tagatatha), tÙc là "vΠljn v§i chúng ta trên ÇÜ©ng chánh", "vΠljn tØ s¿ thÆt mÀu nhiŒm cûa s¿ sÓng và së trª vŠ s¿ thÆt mÀu nhiŒm Çó", hay "vΠljn tØ cõi nhÜ vÆy, ª trong cõi nhÜ vÆy, và quay vŠ cõi nhÜ vÆy". NhÜ là danh tØ PhÆt giáo nói ljn Chân NhÜ, bän chÃt cûa s¿ vÆt, hay s¿ thÆt tÓi hÆu. ñó là bän th‹ hay nŠn täng cûa s¿ hiŒn h»u, ví nhÜ nܧc là bän th‹ cûa s¿ sÓng. CÛng nhÜ Bøt, chúng ta cÛng t§i tØ Chân NhÜ, ª tåi Chân NhÜ, và së quay vŠ Chân NhÜ. Chúng ta tØ cõi Không mà ljn và së trª vŠ cõi Không.

Trong m¶t bài kinh, PhÆt nói r¢ng hình s¡c chúng ta thây là do các nhân duyên tåo thành, khi không Çû nhân duyên thì chúng ta không thÃy. Khi có Çû nhân duyên thì chúng ta nhÆn ra m¶t hiŒn tÜ®ng, chúng ta thÃy hiŒn tÜ®ng là có thÆt. NhÜng khi m¶t trong các nhân duyên v¡ng m¥t, chúng ta không nhÆn ra hiŒn tÜ®ng Çó n»a. Ta không thÃy nên nói là nó không hiŒn h»u. NhÜng ÇiŠu Çó không Çúng. Vào m‡i tháng TÜ ª Làng HÒng, chúng ta không nhìn thÃy hoa hܧng dÜÖng nª, chúng ta có th‹ nói hoa hܧng dÜÖng không hiŒn h»u. NhÜng các nông dân ª ngôi làng tåi miŠn Nam nܧc Pháp này Çã gieo hàng ngàn håt giÓng xuÓng ÇÃt. Khi nhìn ng†n ÇÒi trÖ tr†i, h† có th‹ thÃy các hoa hܧng dÜÖng rÒi. Hoa hܧng dÜÖng Çã có m¥t ª Çó. Chúng chÌ còn thi‰u các nhân duyên cûa m¥t tr©i, sÙc nóng, mÜa, và th©i gian. Không phäi vì ta không thÃy mà hoa hܧng dÜÖng không hiŒn h»u.

CÛng theo cách Çó, chúng ta nói ñÙc NhÜ Lai không tØ Çâu t§i mà cÛng không Çi vŠ Çâu cä. Ngài t§i tØ cõi Chân NhÜ và trª vŠ Chân NhÜ, không phø thu¶c vào th©i gian và không gian. N‰u quš vÎ Çi qua thºa ru¶ng bên Làng HÒng vào tháng TÜ, và xin cánh ÇÒng cho quš vÎ thÃy Chân NhÜ, thÃy Nܧc Chúa, các thºa ru¶ng b‡ng nhiên së phû ÇÀy hoa hܧng dÜÖng vàng chói r¿c r«. Khi Thánh Phan Xi Cô (St Francis) nhìn quán chi‰u sâu xa m¶t cây hånh nhân vào gi»a mùa Çông và bäo cây hãy nói cho ngài nghe vŠ ThÜ®ng ñ‰, cây b‡ng bØng nª ÇÀy hoa.

Danh hiŒu thÙ hai cûa Bøt là A La Hán, vÎ xÙng Çáng ÇÜ®c tôn kính. Danh hiŒu thÙ ba là ThiŒn ThŒ, vÎ hoàn toàn tÌnh thÙc. ThÙ tÜ là Minh Hånh Túc, vÎ có trí tuŒ và ÇÙc hånh ÇÀy Çû. ThÙ næm là Vô ThÜ®ng Sï, vÎ dÅn ÇÜ©ng không ai hÖn. ThÙ sáu là Th‰ Gian Giäi, ngÜ©i bi‰t rõ th‰ gi§i nÀy. ThÙ bäy là ñiŠu Ng¿ TrÜ®ng Phu, ngÜ©i Çi trên con ÇÜ©ng t¿ tåi. ThÙ tám là Thiên Nhân SÜ, thÀy cûa thÀn linh và ngÜ©i. Danh hiŒu thÙ chín cûa Ngài là Bøt (Buddha, PhÆt ñà), bÆc giác ng¶. Danh hiŒu thÙ mÜ©i là ñÙc Th‰ Tôn, bÆc ÇÀy phúc báu.

M‡i khi chúng ta quy y, quay vŠ nÜÖng t¿a Bøt, chúng ta tìm nÜÖng t¿a vào m¶t vÎ có Çû mÜ©i ÇÙc tính trên, Çó cÛng là håt nhân có s¤n trong m‡i ngÜ©i. Thái tº TÃt ñåt ña (Siddharta) không phäi là vÎ Bøt duy nhÃt. M†i vÆt trong th‰ gi§i cây cÕ, muông thú và khoáng chÃt ÇŠu là các vÎ Bøt tÜÖng lai. TÃt cä chúng ta ÇŠu chÙa s¤n mÜ©i ÇÙc tính cûa Bøt trong thâm cæn cûa mình. N‰u chúng ta th‹ hiŒn ÇÜ®c mÜ©i ÇÙc tính Çó thì së ÇÜ®c tôn kính.

Tôi thÃy trong Phép Rºa T¶i là s¿ công nhÆn cûa m‡i ngÜ©i, khi mª lòng ra Çón Thánh Linh, ÇŠu có khä næng th‹ hiŒn mÜ©i ÇÙc tính trên, Çó cÛng là nh»ng ÇÙc tính Ç‹ trª thành các ngÜ©i con cûa Chúa. Trong Çåo Bøt, chúng ta không nói ljn T¶i T° Tông, nhÜng nói ljn các Chûng Tº BÃt ThiŒn, là nh»ng håt giÓng có s¤n trong m‡i ngÜ©i - håt giÓng cûa tham lam, hÆn thù, giÆn d», ngu si, cÓ chÃp, v.v... - và chúng ta nói ljn các håt giÓng trên có th‹ ÇÜ®c chuy‹n hóa khi chúng ta ti‰p xúc v§i các ÇÙc tính cûa Bøt. Các ÇÙc tính Çó cÛng có s¤n håt giÓng trong chúng ta. T¶i t° tông cÛng có th‹ ÇÜ®c chuy‹n hóa khi m¶t ngÜ©i ti‰p xúc v§i Thánh Linh. Giêsu là con cûa ThÜ®ng ñ‰ và con cûa NgÜ©i. Chúng ta cÛng là con cûa ThÜ®ng ñ‰ và cûa song thân chúng ta. Nghïa là chúng ta thu¶c vŠ cùng m¶t th¿c tåi nhÜ Giêsu. ñiŠu này có th‹ coi nhÜ là tà thuy‰t ÇÓi v§i m¶t sÓ ngÜ©i Ki Tô Giáo. NhÜng tôi tin nh»ng nhà thÀn h†c Çã nói là không cÀn phäi nghï nhÜ vÆy. Giêsu không phäi chÌ là Chúa cûa chúng ta. Ngài còn là Cha, là ThÀy, là Anh, và là Chính chúng ta. NÖi duy nhÃt chúng ta có th‹ ti‰p xúc v§i Giêsu và Nܧc Chúa là ª trong n¶t tâm mình.

Chúng ta ti‰p tøc ra Ç©i

Khi chúng ta làm lÍ Chúa Giáng Sinh hay lÍ PhÆt ñän, chúng ta mØng s¿ ra Ç©i cûa nh»ng hài nhi Ç¥c biŒt. S¿ giáng sinh cûa Chúa và Çän sinh cûa Bøt là các bi‰n cÓ quan tr†ng trong lÎch sº loài ngÜ©i. MÃy ngày sau khi Bøt ra Ç©i, nhiŠu ngÜ©i ª Kapilavatsu ljn kính thæm, trong Çó có m¶t Çåo sï già tên là Asita. Sau khi nhìn ng¡m Bøt sÖ sinh, Asita bÆt khóc. Vua cha kinh ngåc hÕi: "ThÜa Çåo sï, tåi sao ông låi khóc? Con tôi së có sÓ phÆn không may chæng?" ñåo sï trä l©i: "ThÜa ñÙc Vua, không phäi vÆy. ViŒc ra Ç©i cûa Thái tº TÃt ñåt ña thÆt là mÀu nhiŒm. Con trai hoàng thÜ®ng së thành m¶t vÎ thÀy quan tr†ng cûa th‰ gi§i. NhÜng tôi bây gi© Çã già quá rÒi, ch¡c không sÓng ÇÜ®c ljn ngày Çó n»a. ñó là lš do tåi sao tôi khóc."

Trong Kinh Thánh cÛng có m¶t câu chuyŒn tÜÖng t¿. Tám ngày sau khi sinh ra, Chúa Hài ñÒng ÇÜ®c ÇÜa ljn ÇŠn th© Ç‹ làm lÍ c¡t bì. Khi m¶t ngÜ©i tên Simeon nhìn thÃy Chúa, Ông ta thÃy là Ngài së thay Ç°i cu¶c sÓng nhân loåi m¶t cách l§n lao.

"Khi ljn ngày làm lÍ thánh tÄy theo luÆt cûa Mai Sen (Moses), ngÜ©i ta b‰ Ngài ljn Giê Ru Sa Lem Ç‹ trình Ngài lên ThÜ®ng ñ‰ ... và ngÜ©i ta theo luÆt cûa ThÜ®ng ñ‰ làm lÍ hi‰n sinh hai bÒ câu nhÕ. Lúc Çó có m¶t ngÜ©i ª Giê Ru Sa Lem tên là Simeon. NgÜ©i Çó là m¶t ngÜ©i công chính và sùng tín, Çi tìm ÇÜ©ng cÙu r‡i dân Israel, ÇÜa Thánh Linh ª cùng ngÜ©i Çó. ñÙc Thánh Linh Çã báo cho Simeon bi‰t r¢ng ông ta së ÇÜ®c nhìn thÃy Messiah (ñÃng CÙu Th‰) trܧc khi ch‰t. Theo hܧng dÅn cûa Thánh Linh, Simeon Çi t§i ÇŠn th©, và khi cha mË Chúa Hài ñÒng b‰ Chúa t§i trao cho ông theo luÆt thánh, Simeon b‰ Chúa trong hai tay, và ca ng®i Thiên Chúa r¢ng: 'Låy Chúa, nay Ngài có th‹ cho tôi t§ Ngài ÇÜ®c yên nghÌ theo l©i Ngài Çã phán, vì nay tôi Çã thÃy ÇÜ®c s¿ cÙu r‡i mà Ngài Çã chuÄn bÎ trܧc s¿ chÙng ki‰n cûa m†i ngÜ©i, ánh sáng måc khäi cho dân ngoåi và vinh quang cho dân Chúa, dân t¶c Israel.' Cha và mË cûa hài nhi kinh ngåc khi nghe Simeon nói th‰."

M‡i khi tôi džc chuyŒm Asita và Simeon, tôi låi ܧc chi khi m‡i ngÜ©i chúng ta sinh ra låi có m¶t vÎ hiŠn giä ljn thæm vi‰ng. M‡i trÈ sÖ sinh ra Ç©i ÇŠu quan tr†ng, không kém gì viŒc Çän sinh cûa Bøt. Chúng ta cÛng là Bøt, m¶t vÎ Bøt tÜÖng lai, và chúng ta ti‰p tøc ra Ç©i trong m‡i giây phút. Chúng ta cÛng ÇŠu là Con cûa Thiên Chúa và là con cûa cha mË ta. Chúng ta phäi chæm sóc m‡i ÇÙa trÈ m§i ra Ç©i.

Ti‰p xúc v§i t° tiên

Tôi không bi‰t tôi là chính tôi hay tôi cÛng là anh ru¶t tôi. Trܧc khi tôi ra Ç©i, m¶t em bé trai khác Çã ÇÎnh sinh ra, nhÜng mË tôi bÎ xÄy thai. N‰u ngÜ©i con trai Çó còn sÓng, ch¡c tôi Çã có m¶t ngÜ©i anh. Hay tôi Çã là anh tôi. TØ nhÕ tôi vÅn nghï ng®i vŠ ÇiŠu này.

Nh»ng bÆc cha mË s¡p có con nên cÄn tr†ng vì h† Çang mang m¶t hài nhi có th‹ trª thành m¶t ñÙc Bøt hay m¶t Chúa Giêsu. H† phäi tÌnh táo bi‰t nh»ng thÙ gì h† Çang æn, uÓng, ÇiŠu h† nghï, viŒc h† làm. Cách thÙc h† chæm sóc thân th‹ và cäm th† cûa h† änh hܪng ljn s¿ an låc cûa ÇÙa trÈ trong bøng mË. Cha mË chúng ta cho chúng ta ÇÜ®c ra Ç©i và hiŒn gi© vÅn ti‰p tøc ban s¿ sÓng cho chúng ta. M‡i khi g¥p khó khæn, tôi ÇŠu khÃn cha mË tôi và lúc nào tôi cÛng ÇÜ®c phù h¶.

Các t° tiên vŠ tâm linh cûa chúng ta cÛng ban cho chúng ta s¿ sÓng và cÛng vÅn còn ti‰p tøc mãi. Ÿ nܧc tôi, chúng tôi thÜ©ng nói m¶t vÎ thÀy Çích thÆt có th‹ cho môn ÇŒ s¿ sÓng. N‰u quš vÎ có Çû bän lãnh, quš vÎ së tåo nên s¿ sÓng cûa nh»ng ÇÙa con tinh thÀn, và qua s¿ tu tÆp và cu¶c sÓng, quš vÎ së ti‰p tøc ban s¿ sÓng cho nhiŠu ngÜ©i, cä sau khi Çã qua Ç©i. Chúng ta có th‹ nói các ngÜ©i con tØ miŒng Bøt ra Ç©i vì Bøt Çã ban cho h† các l©i dåy, tÙc là Pháp. Có nhiŠu cách Ç‹ mang Pháp t§i cho cu¶c sÓng tinh thÀn cûa m¶t ÇÙa trÈ s¡p ra Ç©i. Cách thông thÜ©ng nhÃt là dùng l©i nói. M‡i ngày tôi vÅn tu tÆp Ç‹ ti‰p xúc v§i các t° tiên huy‰t thÓng và các t° tiên tâm linh cûa tôi. M‡i khi tôi thÃy mình y‰u ÇuÓi, tôi låi kêu g†i h† phù tr®, và bao gi© các ngài cÛng t§i giúp.

Kh° và con ÇÜ©ng dÙt kh°

Ngay tØ khi còn nhÕ, TÃt ñåt ña và Guêsu ÇŠu nhÆn thÃy Ç©i nhiŠu n‡i kh°. Bøt Çã thÃy rÃt s§m n‡i kh° cûa m†i loài. Chúa Giêsu cÛng phäi nhìn thÃy nhÜ vÆy, vì các Ngài ÇŠu tìm ÇÜ©ng giúp nhân loåi dÙt kh° Çau. Chúng ta cÛng phäi tìm m¶t lÓi sÓng giúp cho Ç©i vÖi kh°. S¿ thÆt vŠ kh° lúc nào cÛng có m¥t, ª chung quanh và ª trong ta, và chúng ta phäi tìm ÇÜ©ng giäm b§t n‡i kh°, bi‰n kh° Çau thành an låc, hòa bình.

ChÜ tæng ni tu tÆp theo truyŠn thÓng cûa h†, Çã tøng kinh, ngÒi thiŠn, Çi thiŠn hành, th† trai trong yên l¥ng, và tu tÆp nhiŠu phÜÖng pháp khác Ç‹ diŒt kh°. SÓng cu¶c Ç©i cûa m¶t vÎ tæng hay ni, có th‹ ngÒi im l¥ng quán chi‰u vŠ s¿ kh° và ÇÜ©ng diŒt kh°, là m¶t ÇiŠu quš báu hi‰m có. Quš vÎ có th‹ ngÒi quán chi‰u sâu xa vŠ thân và tâm cûa mình, nhÜ gà mË Çang Ãp trÙng. M¶t ngày nào Çó, trÙng së nª ra m¶t gà con. N‰u quš vÎ không tôn quš nh»ng gi© th¿c tÆp, thì dù là tæng ni, quš vÎ cÛng không cÓng hi‰n gì ÇÜ®c cu¶c Ç©i.

Næm hai mÜÖi chín tu°i Bøt xuÃt gia, tu°i tÜÖng ÇÓi còn trÈ, ljn næm ba mÜÖi læm Ngài thành Çåo. Chúc Giêsu cÛng sÓng nhiŠu ngày m¶t mình trong sa måc. Chúng ta ÇŠu cÀn nh»ng gi© phút suy ngÅm và làm m§i låi mình. Nh»ng ngÜ©i không phäi tæng ni së thÃy khó ki‰m ÇÜ®c thì gi© thiŠn quán hay cÀu nguyŒn, nhÜng Çó là m¶t viŒc quan tr†ng phäi làm. Trong nh»ng khóa tu, chúng ta tÆp sÓng š thÙc vŠ m‡i viŒc mình làm, rÒi ti‰p tøc áp døng ÇiŠu Çó trong cu¶c sÓng h¢ng ngày. Th¿c hành nhÜ th‰, chúng ta có th‹ quán chi‰u sâu xa vŠ bän chÃt cûa kh° và tìm ra ÇÜ©ng thoát kh°. ñó là bài giäng thÙ nhÃt cûa Bøt tåi VÜ©n Nai ª Sanarth: "Häy quán chi‰u sâu xa bän chÃt cûa kh° Ç‹ tìm nguyên nhân gây ra kh° và con ÇÜ©ng diŒt kh°." NgÜ©i Çi tu hay ngÜ©i tåi gia ÇŠu có th‹ th¿c tÆp ÇiŠu Çó.

Ta là con ÇÜ©ng

ñåo Bøt trong truyŠn thÓng Theravada (Nam Tông) nhÃn månh vào các bài giäng cûa vÎ Bøt lÎch sº, vÎ Bøt Çã sÓng và Çã qua Ç©i. Sau nÀy š niŒm vŠ Bøt sinh Ƕng phát tri‹n trong truyŠn thÓng Mahayana (B¡c Tông). Khi Bøt s¡p nhÆp diŒt, nhiŠu vÎ ÇŒ tº buÒn rÀu vì s¡p phäi xa Ngài. Ngài Çã trÃn an h† r¢ng: "Nhøc thân cûa ta së không còn n»a, nhÜng Pháp thân cûa ta vÅn luôn luôn ª bên các con. Hãy quy y Pháp Ç‹ làm hòn Çäo cho các con nÜÖng t¿a." L©i Bøt dåy rÃt rõ ràng. Giáo Pháp cûa Ngài là häi Çäo cho chúng ta nÜÖng t¿a, là bó ÇuÓc soi ÇÜ©ng cho chúng ta. Khi Giáo Pháp còn tÒn tåi, thì chúng ta không cÀn phäi lo buÒn. M¶t vÎ sa môn lúc Çó Çang bŒnh, ngÕ š ti‰c không th‹ ljn g¥p Bøt, Bøt nh¡n v§i thÀy Çó r¢ng: "Nhøc thân cûa Ta không quan tr†ng. N‰u thÀy có Pháp thân v§i thÀy, n‰u thÀy tin Pháp, th¿c tÆp Giáo Pháp, thì ta luôn luôn ª bên thÀy." Chúa Giêsu cÛng tØng nói: "Khi có hai, hay ba ngÜ©i h†p nhau trong tên ta, ta ª Çó cùng h†."

Ta luôn luôn ª Çó cùng ngÜ©i

Sau khi Bøt nhÆp diŒt, ngÜ©i ta yêu và sùng kính Ngài quá nên š niŒm Pháp thân vÓn b¡t ÇÀu là các giáo lš Çã bi‰n thành m¶t vÎ Bøt huy hoàng, bÃt diŒt, lúc nào cÛng giäng Giáo Pháp. Trong truyŠn thÓng B¡c Tông, Bøt lúc nào cÛng còn sÓng, vÅn ti‰p tøc giäng Giáo Pháp. N‰u quš vÎ chú š l¡ng nghe, quš vÎ có th‹ nghe ti‰ng nói cûa Pháp tØ m¶t hòn sÕi, m¶t lá cây, m¶t Çám mây bay. ñÙc Bøt thÜ©ng tÒn Çã trª thành Bøt sÓng, vÎ Bøt cûa niŠm tin. CÛng giÓng nhÜ Chúa Ki Tô cûa ÇÙc tin, Chúa Ki Tô sÓng. Nhà thÀn h†c Paul Tillich mô tä Thiên Chúa nhÜ là nŠn täng cûa hiŒn h»u. NgÜ©i ta cÛng có khi mô tä Bøt nhÜ vÆy.

ThÃy ñåo là thÃy ta

G¥p m¶t vÎ minh sÜ cÛng có giá trÎ nhÜ h†c ngài hàng th‰ k›, vì trong ngài chúng ta thÃy tÃm gÜÖng sÓng cûa s¿ giác ng¶. Làm sao chúng ta ÇÜ®c g¥p Bøt hay Chúa? ñiŠu Çó tùy thu¶c chính ta. NhiŠu ngÜ©i nhìn vào m¡t Bøt hay Chúa mà không thÃy. Có m¶t thÀy kia hÓi hä Çi tìm g¥p Bøt, v¶i quá ljn n‡i d†c ÇÜ©ng nhìn mà không thÃy m¶t ngÜ©i Çàn bà Çang Çau kh° cÀn giúp Ç«. Khi vÎ Çó t§i tu viŒn g¥p Bøt, ông ta cÛng không nhìn thÃy Bøt. Quš vÎ thÃy Bøt hay không là do quš vÎ Çang sÓng trong trång thái nào.

Ta là trí tuŒ, là tØ bi

Bøt tÕa ra hào quang cÛng nhÜ các nhân vÆt siêu phàm khác. Khi chúng ta g¥p các nhân vÆt Çó chúng ta cäm thÃy bình yên, tình thÜÖng, thÃy sÙc månh nÖi h† và trong chúng ta. Có câu ngån ng» Trung Hoa r¢ng: "Thánh hiŠn ª Çâu thì nܧc suÓi ª Çó trong hÖn, cây cÓi ª Çó cÛng xanh hÖn." Câu Çó mô tä không khí bao quanh bÆc thánh nhân. Khi quš vΠljn bên m¶t hiŠn giä, quš vÎ cäm thÃy bình an và sáng láng. Khi quš vΠljn gÀn Chúa Giêsu và nhìn th£ng vào m¡t Ngài - dù quš vÎ có thÃy hay không - quš vÎ có nhiŠu hy v†ng ÇÜ®c cÙu r‡i hÖn là chÌ Ç†c l©i nói cûa Ngài. NhÜng khi quš vÎ không th‹ Çích thân g¥p Chúa, thì còn nh»ng bài h†c cûa Chúa, Ç¥c biŒt là nh»ng bài h†c vŠ cu¶c Ç©i cûa Ngài.

Thoát khÕi nh»ng khái niŒm

M‡i khi tôi džc kinh Çi‹n, dù là kinh Çåo Chúa hay Çåo Bøt, tôi luôn luôn ghi nh§ r¢ng nh»ng ÇiŠu các Ngài nói là nói cho m¶t ngÜ©i hay m¶t thính chúng nào Çó, trong m¶t hoàn cänh nào Çó. Tôi cÓ suy ngÅm sâu xa vŠ khung cänh cûa l©i dåy Ç‹ hi‹u cho Çúng hÖn. ñiŠu các Ngài nói có khi không quan tr†ng b¢ng cách nói. Khi chúng ta bi‰t nhÜ vÆy, chúng ta gÀn Chúa và Bøt hÖn. Còn n‰u nhÜ chúng ta phân tích kÏ lÜ«ng l©i dåy cûa các Ngài mà không hi‹u tÜÖng quan giØa ngÜ©i nói và ngÜ©i nghe thì có th‹ chúng ta Çã hi‹u lÀm. NhiŠu nhà thÀn h†c cÛng có khi m¡c l‡i nÀy.

Khi džc Kinh Thánh, chúng ta thÃy s¿ can Çäm vô cùng cûa Chúa Giêsu khi Ngài cÓ thay Ç°i xã h¶i chung quanh. Khi džc kinh PhÆt, chúng ta cÛng thÃy Bøt có m¶t nhân cách rÃt månh. Xã h¶i ƒn ñ¶ th©i Bøt không nhiŠu båo l¿c b¢ng xã h¶i trong Çó Chúa Giêsu sinh ra, cho nên chúng ta có cäm tܪng các phän Ùng cûa Bøt không quy‰t liŒt b¢ng, nhÜng ÇiŠu Çó là vì trong xã h¶i cûa Bøt khä dï có th‹ tìm ra phÜÖng cách khác. Hãy xem phän Ùng cûa Bøt ÇÓi v§i s¿ sa dža cûa các tu sï theo phái VŒ ñà ch£ng hån, cÛng rÃt quy‰t liŒt. Thí dø khái niŒm vŠ T¿ Ngã (Atman), m¶t tr†ng Çi‹m cûa giáo lš VŒ ñà, là m¶t nguyên nhân cûa tình trång bÃt công xã h¶i th©i Çó - nhÜ hŒ thÓng Ç£ng cÃp, cách ÇÓi xº bÃt nhÅn v§i nh»ng ngÜ©i vô Ç£ng cÃp, và s¿ Ƕc quyŠn vŠ giáo ÇiŠu cûa nh»ng ngÜ©i không ch¡c có giá trÎ tinh thÀn nhÜng låi hܪng nh»ng cu¶c sÓng sung túc nhÃt. Phän Ùng låi, Bøt Çã nhÃn månh ljn giáo lš Vô Ngã. Ngài nói: "M†i s¿ vÆt không có t¿ tánh riêng biŒt, Ƕc lÆp. Nhìn vào t¿ tánh cûa m¶t bông hoa, quš vÎ thÃy Çó là s¿ trÓng r‡ng." ñ‰n khi các ÇÒ ÇŒ b¡t ÇÀu sùng bái giáo lš Vô Ngã, Ngài låi nói: "Thà r¢ng tin ª t¿ ngã cûa m¶t bông hoa còn hÖn là vܧng m¡c vào tính vô ngã cûa bông hoa."

Bøt không trình bày m¶t h†c thuy‰t có tính cách tuyŒt ÇÓi. Ngài dåy vŠ vô ngã Ç‹ ÇÓi trÎ v§i vÃn ÇŠ cûa th©i Çåi Çó. ñó là m¶t ÇŠ tài thiŠn quán. NhÜng nhiŠu PhÆt tº vŠ sau bÎ vܧng m¡c vào š niŒm vô ngã. H† lÀm phÜÖng tiŒn v§i cÙu cánh, lÀm cái bè qua sông v§i b© sông bên kia, lÀm ngón tay chÌ m¥t træng v§i m¥t træng. Có ÇiŠu quan tr†ng hÖn cä thuy‰t vô ngã. ñó là s¿ giäi thoát khÕi khái niŒm vŠ Ngã và vŠ Vô Ngã. M¶t ngÜ©i theo Çåo Bøt mà Ç‹ bÎ vܧng m¡c vào m¶t lš thuy‰t, dù là lš thuy‰t PhÆt giáo, là làm ngÜ®c l©i Bøt dåy. L©i nói và khái niŒm không quan tr†ng. ñiŠu quan tr†ng là s¿ khai ng¶ cûa chính chúng ta vŠ bän chÃt cûa s¿ vÆt và cách thÙc chúngta ÇÓi trÎ v§i s¿ thÆt Çó. N‰u Bøt sinh ra ª xã h¶i mà chúa Giêsu Çã sinh ra, tôi nghï ch¡c Ngài cÛng bÎ Çóng Çinh trên thÆp t¿.

ThÃy ñåo, lên ÇÜ©ng

Khi Chúa Giêsu nói: "Ta là con ÇÜ©ng" Ngài muÓn bäo n‰u muÓn gÀn Thiên Chúa chúng ta phäi tu tÆp con ÇÜ©ng cûa Ngài. Trong Tân Чc, ta thÃy các ngÜ©i theo Thiên Chúa Giáo ÇÀu tiên, nhÜ tä trong sách Tông ñÒ Møc Vø, thÜ©ng nói ljn ÇÙc tin cûa h† nhÜ là "Con ñÜ©ng - ñåo." Tôi nghe câu nói "Ta là Con ñÜ©ng" hay hÖn câu "Ta bi‰t Con ñÜ©ng." ñây không phäi là m¶t con ÇÜ©ng träi nh¿a. NhÜng chúng ta phäi phân biŒt ch» "Ta" trong l©i Chúa và ch» "Ta" mà ngÜ©i nghe vÅn nghï. Chúa nói "Ta" là nói vŠ ñ©i SÓng, Ç©i sÓng cûa Ngài, Çó là ñåo. N‰u quš vÎ không nhìn vào Ç©i sÓng cûa Ngài, quš vÎ không thÃy ñåo cûa Ngài. N‰u quš vÎ chÌ ca ng®i m¶t danh hiŒu, dù là danh hiŒu Chúa, Çó chÜa phäi là tu h†c theo cu¶c Ç©i cûa Chúa. N‰u muÓn sáng danh Chúa Giêsu chúng ta phäi tÆp sÓng sâu xa, thÜÖng yêu và hành Ƕng bác ái. ñåo, Con ñÜ©ng, chính là Chúa chÙ không phäi là m¶t vài š Chúa nói ra. Giáo lš Çích th¿c có tính Ƕng. ñó không phäi là l©i nói mà thôi nhÜng là Ç©i sÓng thÆt. NhiŠu ngÜ©i không có Çåo lÅn Ç©i sÓng mà vÅn b¡t ép m†i ngÜ©i theo cái mà h† tܪng là Çåo. NhÜng Çó chÌ là l©i nói mà không dính dÃp gì ljn Ç©i sÓng thÆt hay con ÇÜ©ng thÆt.

Khi chúng ta hi‹u và th¿c hành sâu xa cu¶c Ç©i và giáo pháp cûa Bøt, cu¶c Ç©i và tín lš cûa Chúa Giêsu, chúng ta bܧc ÇÜ®c vào trong cánh cºa cûa cæn nhà Bøt sÓng và Chúa sÓng, và Ç©i sÓng h¢ng cºu së ljn v§i ta.

Thân ta là mình Chúa

Khi m¶t vÎ møc sÜ nói tôi là ngÜ©i không bi‰t Ön (vì không tå Ön Chúa khi æn cÖm), ông Çang nói m¶t ngôn ng» khác v§i ngôn ng» ngÜ©i theo Çåo Bøt. Ông nghï tình thÜÖng yêu chÌ có th‹ bi‹u tÜ®ng vào m¶t ngÜ©i. Vì vÆy, s¿ Phøc Sinh là m¶t tín lš rÃt quan tr†ng trong Ki Tô Giáo. N‰u Giêsu ch‰t Çi rÒi không phøc sinh, ai së mang tình yêu thÜÖng vïnh c»u cûa Ngài t§i cho chúng ta? NhÜng ThÜ®ng ñ‰ có cÀn phäi bi‹u hiŒn thành m¶t ngÜ©i không? Do Thái Giáo và Thiên Chúa Giáo luôn luôn dùng hình änh cûa m¶t ngÜ©i.

Trong Çåo Bøt, chúng ta cÛng hay diÍn tä các ÇiŠu thŒ nguyŒn cûa mình b¢ng hình änh cûa m¶t ngÜ©i, nhÜ s¿ tÌnh thÙc (Bøt Thích Ca), trí tuŒ (BÒ tát Væn Thù SÜ L®i), và tình yêu (Bøt Di L¥c), nhÜng ngay cä khi không có Thích Ca Mâu Ni, Væn Thù SÜ L®i, Di L¥c, chúng ta vÅn ti‰p xúc ÇÜ®c v§i tÌnh thÙc, trí tuŒ và yêu thÜÖng. ñŒ tº Bøt là s¿ ti‰p nÓi cûa Bøt. Chúng ta có th‹ bi‹u hiŒn tÌnh thÙc, trí tuŒ và thÜÖng yêu qua các nhân vÆt th©i Çåi cûa mình, ngay cä qua chính mình. Chúng ta không cÀn tin Bøt hay BÒ tát së sÓng låi b¢ng s¿ th¿c hành tÌnh thÙc, trí tuŒ và thÜÖng yêu trong chúng ta.

Chúa Ki Tô sÓng là ñÙc Ki Tô cûa Tình Yêu, m‡i lúc ÇŠu tåo d¿ng nên tình yêu. Khi giáo h¶i bi‹u hiŒn s¿ hi‹u bi‰t, bao dung, và tØ bi, Chúa Giêsu Çang ª Çó. Nh»ng tín ÇÒ Thiên Chúa Giáo cÀn giúp th‹ hiŒn Chúa Giêsu trong Ç©i sÓng cûa h†, cho nh»ng ngÜ©i chung quanh thÃy r¢ng ta có th‹ Çåt t§i tình thÜÖng, s¿ hi‹u bi‰t và bao dung. ñiŠu Çó không th‹ làm ÇÀy Çû qua sách vª và bài giäng. Phäi th‹ hiŒn trong Ç©i sÓng. Trong Çåo Bøt cÛng vÆy, ÇÙc Bøt sÓng Ngài dåy chúng ta tØ bi chÌ có th‹ th‹ hiŒn b¢ng cách chúng ta sÓng.

Nh© công phu hành trì cûa nhiŠu th‰ hŒ ngÜ©i theo Çåo Bøt và Çåo Chúa, sÙc månh tØ Bøt và tØ Chúa Çã ÇÜ®c truyŠn t§i Ç©i chúng ta. Nh© th‰ chúng ta có th‹ ti‰p xúc v§i Bøt sÓng và Chúa sÓng. Chúng ta bi‰t ta là bi‰n thân cûa thân Bøt và m¶t phÀn cûa thân huyŠn nhiŒm cûa Chúa. Chúng ta có cÖ h¶i tuyŒt v©i làm cho Bøt và Chúa ti‰p tøc sÓng mãi. Nh© thân th‹ và Ç©i sÓng cûa chúng ta mà ta có th‹ tu tÆp. N‰u quš vÎ ghét thân th‹ cûa quš vÎ, nghï r¢ng Çó là nguÒn gÓc cûa buÒn phiŠn, nó chÌ chÙa Ç¿ng các håt giÓng cûa giÆn d», thù hÆn và tham lam, quš vÎ không hi‹u r¢ng thân th‹ cûa quš vÎ cÛng là thân Bøt, thân th‹ quš vÎ cÛng là m¶t phÀn thân Chúa.

Hãy vui hܪng s¿ sÓng

Thª và bi‰t r¢ng mình sÓng thÆt là ÇiŠu tuyŒt v©i. Vì ta còn sÓng, nên ta còn bao nhiêu chuyŒn có th‹ làm. Tæng thân, c¶ng ÇÒng cûa nh»ng ngÜ©i tu tÆp có th‹ ti‰p tøc. Giáo h¶i có th‹ ti‰p tøc. Xin ÇØng phí m¶t giây phút nào. M‡i giây phút ÇŠu là dÎp Ç‹ thª s¿ sÓng vào Bøt, Pháp, và Tæng. M‡i giây phút ÇŠu cho ta cÖ h¶i Ç‹ th‹ hiŒn Cha, Con, và Thánh ThÀn.

"Có m¶t ngÜ©i sinh ra trên trái ÇÃt Ç‹ mang låi bình an hånh phúc cho muôn loài. VÎ Çó là ai vÆy?" kinh Anguttara Nikaya hÕi câu Çó. ñÓi v§i ngÜ©i PhÆt tº, vÎ Çó là Bøt. ñÓi v§i tín h»u Thiên Chúa Giáo, vÎ Çó là Chúa Giêsu. B¢ng chính Ç©i sÓng h¢ng ngày cûa quš vÎ, quš vÎ có th‹ giúp các Ngài ti‰p tøc sÓng. Quš vÎ chÌ cÀn Çi trong tÌnh thÙc, bܧc tØng bܧc an hòa và hånh phúc trên hành tinh cûa chúng ta. Hãy thª thÆt sâu và vui hܪng hÖi thª cûa quš vÎ. Hãy š thÙc vŠ bÀu tr©i xanh và ti‰ng chim hót ng†t ngào. Hãy vui hܪng s¿ sÓng, quš vÎ së giúp ñÙc Chúa Ki Tô SÓng và ñÙc Bøt SÓng ti‰p tøc lâu dài, mãi mãi.

oOo