BUDDHISM: ESSENTIAL MEDITATION PRACTICE, by THICH NHAT HANH (1983)

This article is written in Vietnamese, and requires VPS-Times font to read.

ThiŠn Hành Y‰u ChÌ

Thích NhÃt Hånh
oOo

Gi§i thiŒu: -ThiŠn ph° này ÇÜ®c vi‰t ra theo l©i yêu cÀu cûa chínhtôi, bªi vì tôi nghÌ r¢ng së có rÃt nhiŠu vÎ hành giä nh© Çó mà h†c ÇÜ®c phép thiŠn hành. Trܧc kia Çã có lÀn tôi ÇŠ nghÎ rÒi, nhÜng thÀy lÜ«ng l¿ không muÓn vi‰t. Tôi hi‹u tåi sao thÀy lÜ«ng l¿. Khi truyŠn cho ngÜ©i nào phép thiŠn hành, thÀy thÜ©ng Çích tân chÌ dÅn và th¿c tÆp v§i ngÜ©i Ãy. ThÜ©ng thÜ©ng thÀy chÌ truyŠn phép này cho m¶t ngÜ©i ho¥c hai ba ngÜ©i là cùng. ThÀy nói chÌ dÅn phép thiŠn hành cho m¶t l§p Çông thì thÜ©ng không có hiŒu qûa. Vi‰t thiŠn ph° này ra cÛng nhÜ truyŠn phép thiŠn hành cho m¶t sÓ Çông. ThÀy lÜ«ng l¿ là phäi. Chính tôi Çã ÇÜ®c thÀy truyŠn cho phép này m¶t mình, và tôi thÃy phäi công nhÆn r¢ng thiŠn ph° vi‰t ra không th‹ so sánh v§i s¿ truyŠn thø tr¿c ti‰p. Tuy nhiên tôi vÅn thÌnh cÀu thÀy vi‰t. SÓ ngÜ©i có may m¡n ÇÜ®c thÀy tr¿c ti‰p truyŠn cho phép thiŠn hành rÃt ít; cuÓn ThiŠn Hành Y‰u ChÌ này tuy không th‹ thay th‰ ÇÜ®c s¿ truyŠn th† tr¿c ti‰p, nhÜng vÅn có th‹ có công næng giúp Ƕc giä n¡m ÇÜ®c š chÌ Çåi cÜÖng cûa phép thiŠn hành. H†c giä có tâm chí có th‹ nh© thiŠn ph° này mà bܧc ÇÜ®c nh»ng bܧc thÆt dài trên ÇÜ©ng tu chÙng.

Næm ngoái tåi am PhÜÖng Vân có nhiŠu ngÜ©i Çã tØ Hòa Lan, Hoa Kÿ, Thøy Sï, v.v.. ljn lj ÇÜ®c truyŠn thø phép thiŠn hành. HÒi tháng ba và tháng tÜ næm nay (1983) tåi các ti‹u bang California, Minnesota và New York, thÀy Çã truyŠn phép thiŠn hành này cho hàng træm thiŠn sinh, trong Çó Ça sÓ là ngÜ©i Hoa Kÿ. Có nh»ng thiŠn sinh Çã Çi t§i trên hai ngàn cây sÓ Ç‹ ÇÜ®c h†c phép thiŠn hành. ThiŠn ph° mà Ƕc giä Çang cÀm trên tay là m¶t pháp bäo mà giá trÎ không th‹ nào lÜ©ng ÇÜ®c. Các vÎ hành giä nào h‰t lòng tâp luyŒn ch¡c ch¡n së Çåt ÇÜ®c l®i låc l§n. Quí vÎ thÜ©ng nên džc thiŠn ph° này sau m‡i th©i gian thiŠn tÆp. Tôi cÛng mong ThiŠn Hành Y‰u ChÌ ÇÜ®c s§m dÎch ra ngoåi ng» Ç‹ thiŠn sinh các nܧc ÇÜ®c thØa hܪng pháp bäo này. Mong r¢ng mÃy l©i thô lÆu này có th‹ giúp cho Ƕc giä thÃy ÇÜ®c tÀm quan tr†ng cûa tác phÄm tuy nhÕ bé, mà tôi bi‰t së có tác døng rÃt l§n.

Xóm Hå Làng HÒng, ti‰t Trung Thu Quš H®i,
ChÖn LÍ Lê Nguyên ThiŠu kính ÇŠ

Bån có th‹ làm ÇÜ®c

ThiŠn hành là th¿c tÆp thiŠn trong khi Çi bách b¶. ThiŠn hành có th‹ Çem låi cho ta s¿ an låc ngay trong gi© phút ta th¿c tÆp. NgÜ©i th¿c tÆp thiŠn hành bܧc nh»ng bܧc khoan thai, chÆm rãi ung dung, môi nª m¶t nø cÜ©i hàm ti‰u và lòng cäm thÃy an låc. Bån phäi bܧc nh»ng bܧc chân thÆt thanh thän, nhÜ ngÜ©i vô s¿ nhÃt trên Ç©i. Bao nhiêu lo l¡ng và phiŠn mu¶n nên ÇÜ®c rÛ bÕ trong khi bån bܧc nh»ng bܧc chân nhÜ th‰. MuÓn có an låc, muÓn có giäi thoát bån phäi bܧc nh»ng bܧc chân nhÜ th‰. ñiŠu này không khó Çâu. Bån có th‹ làm ÇÜ®c. Ai cÛng có th‹ làm ÇÜ®c n‰u có m¶t chút t¿ giác và n‰u thÆt s¿ muÓn ÇÜ®c an låc.

ñi mà không t§i

Trong cu¶c sÓng bÆn r¶n hàng ngày, ta thÜ©ng bÎ m¶t áp l¿c thúc ÇÄy Çi vŠ phía trܧc. Ta thÜ©ng phäi "räo bܧc". Räo bܧc Ç‹ Çi ljn Çâu, ta ít khi t¿ hÕi mình. ThiŠn hành cÛng nhÜ Çi bách b¶, không có møc Çích Çi t§i m¶t ÇÎa Çi‹m nào trong th©i gian cÛng nhÜ trong không gian. Møc Çích cûa thiŠn hành chính là thiŠn hành. Cái quan tr†ng là Çi chÙ không phäi là t§i. ThiŠn hành không phäi là phÜÖng tiŒn. ThiŠn hành là cÙu cánh. M‡i bܧc chân là s¿ sÓng. M‡i bܧc chân là s¿ an låc. Vì vÆy mà ta không cÀn s¿ räo bܧc. Vì vÆy mà ta Çi chÆm låi. ñi mà không Çi; Çi mà không bÎ m¶t møc Çích nào kéo ta vŠ phía trܧc. Vì vÆy mà khi Çi, ta có th‹ nª m¶t nø cÜ©i.

Bܧc chân thanh thän

Trong cu¶c sÓng hàng ngày, bܧc chân ta trïu n¥ng lo âu, thÃp thÕm và s® hãi. Có khi cu¶c Ç©i chúng ta là m¶t chu‡i næm tháng lo âu. Bܧc chân ta vì th‰ không ÇÜ®c thanh thän. Trái ÇÃt cûa chúng ta thÆt ÇËp; trên trái ÇÃt có bi‰t bao nhiêu nÈo ÇÜ©ng tuyŒt ÇËp. Bån có bi‰t quanh ta có bao nhiêu ngõ trúc quanh co, bao nhiêu dÜ©ng lúa thÖm tho bao nhiêu bìa rØng xanh mát, bao nhiêu lÓi Çi ÇËp mÀu lá røng, nhÜng ít khi ta thܪng thÙc Çu®c, cÛng bªi vì lòng ta không thanh thän, bܧc chân ta không thanh thän. ThiŠn hành là tÆp Çi trÕ låi v§i nh»ng bܧc chân thanh thän. HÒi ta ÇÜ®c m¶t tu°i rÜ«i, ta tÆp Çi nh»ng bܧc chÆp ch»ng. Bây gi© ta th¿c tÆp thiŠn hänh, ta cÛng së låi Çi nh»ng bܧc chân chÆp ch»ng nhÜ th‰. Sau nhiŠu tuÀn lÍ tÆp Çi, ta có th‹ bܧc nh»ng bܧc v»ng chãi, an låc, vô Üu. Nh»ng dòng này tôi vi‰t là Ç‹ giúp bån m¶t phÀn nào trong công trình th¿c tÆp. Tôi chúc bån thành công.

RÛ bÕ lo l¡ng

Giá dø tôi có thiên nhãn thông, tôi së có th‹ nhìn vào dÃu chân cûa bån Ç‹ thÃy rõ dÃu v‰t cûa nh»ng lo l¡ng phiŠn mu¶n mà bån Çã in lên m¥t ÇÃt khi qua ch‡ tôi ÇÙng, nhÜ m¶t nhà khoa h†c lÃy kính hi‹n vi soi tÕ nh»ng sinh vÆt bé nhÕ có m¥t trong m¶t ly nܧc lÃy ª ao hÒ. Bån phäi bܧc Çi nhÜ th‰ nào Ç‹ chÌ in trong dÃu chân cûa bån s¿ an låc và giäi thoát mà thôi; Çó là bí quy‰t cûa thiŠn hành. Mà muÓn làm ÇÜ®c nhÜ th‰, bån phäi bi‰t rÛ bÕ. RÛ bÕ phiŠn não, rÛ bÕ lo l¡ng.

Bܧc Çi trên tÎnh Ƕ

Giá dø tôi có thÀn túc thông, tôi có th‹ ÇÜa bån lên chÖi cõi tÎnh Ƕ cûa PhÆt A Di ñà, ho¥c n‰u bån là ngÜ©i CÖ ñÓc thì tôi së ÇÜa bån lên nܧc Chúa. Lên Çó ch¡c ch¡n là cänh vÆt së ÇËp Çë và tÎnh låc rÒi. NhÜng m¶t khi lên t§i Çó rÒi, bån së bܧc nh»ng bܧc chân nhÜ th‰ nào? Trong nh»ng dÃu chân mà bån in lên trên ÇÃt TÎnh, bån có ch¡c là bån së không lÜu låi v‰t tích cûa nh»ng lo âu và phiŠn mu¶n cûa Ç©i sÓng ta bà này không? N‰u bån Çem nh»ng lo âu và phiŠn mu¶n cûa bån mà in lên ÇÃt TÎnh, thì bån làm nhiÍm ô cõi tÎnh Ƕ mÃt, và do Çó bån làm cho cõi TÎnh b§t tïnh Çi nhiŠu. Bån muÓn bi‰t xÙng Çáng v§i cõi TÎnh, bån phäi có khä næng bܧc ÇÜ®c nh»ng bܧc chân an låc và vô tÜ ngay trên ÇÃt ta bà này.

Ta Bà là TÎnh ñ¶

Có m¶t ÇiŠu nà tôi có th‹ nói nhÕ v§i bån mà không s® PhÆt và Chúa giÆn. ñó là n‰u bån có th‹ bܧc nh»ng bܧc chân thÆt an låc và vô Üu tÜ trên Çát ta bà này thì bån không cÀn phäi lên nܧc PhÆt ho¥c nܧc Chúa n»a, bªi vì m¶t lë dï nhiên: ta bà hay tÎnh Ƕ ÇŠu do tâm ("duy tâm tÎnh Ƕ"), và khi bån có an låc và giäi thoát thì ta bà bi‰n thành tÎnh Ƕ, ta bà là tÎnh Ƕ, bån không cÀn Çi Çâu n»a h‰t. ThÀn túc thông cûa tôi, n‰u có, tôi cÛng không cÀn dùng t§i n»a.

Cõi Ta Bà có ÇÀy Çû mÀu nhiŒm nhÜ cõi TÎnh ñ¶

MuÓn ÇÜ®c an låc và giäi thoát, bån phäi bi‰t rÛ bÕ phiŠn mu¶n và lo âu, nh»ng chÃt liŒu làm cõi ta bà. Trܧc h‰t bån phäi quan sát Ç‹ nhÆn thÃy r¢ng cõi ta bà có ÇÀy Çû m†i màu nhiŒm cûa cõi tÎnh Ƕ. ChÌ vì phiŠn mu¶n và lo âu mà ta ít thÃy ÇÜ®c nh»ng mÀu nhiŒm Çó mà thôi.

Tôi thÜ©ng nghï tôi Üa cõi ta bà hÖn cõi tÎnh Ƕ, b©i vì ª cõi ta bà có nhÜng cái mình rÃt thích nhÜ cây kh‰, cây chanh, nây chuÓi, cây cam, câu tùng, cây mai, cây liÍu. Nghe nói ª cõi tÎnh Ƕ có ao sen báu, có cây thÃt bäo, có nhÛng con ÇÜ©ng lát vàng lá båc, có chim ca læng tÃn già. Tôi không ham nh»ng thÙ Ãy l¡m. Tôi không thích bܧc trên nh»ng con ÇÜ©ng lát vàng lát båc. Chính nh»ng con ÇÜ©ng lót Çá cÄm thåch ª trÀn gian mà tôi còn không thích n»a là. Tôi Üa nh»ng con ÇÜ©ng ÇÃt có hai b© cÕ xanh; tôi Üa nh»ng håt sÕi, nh»ng lá câu røng trên ÇÜ©ng. Tôi Üa nh»ng bøi cây, nh»ng dòng nܧc, nh»ng lÛy tre, nh»ng b‰n Çò. HÒi nhÕ có lÀn tôi thÜa v§i thÀy tôi: Båch thÀy n‰u tÎnh Ƕ không có cây chanh, cây kh‰ thì con không vŠ. ThÀy tôi l¡c ÇÀu, cÜ©i; có lë ngÜ©i cho tôi thu¶c loåi ti‹u ÇÒng cÙng ÇÀu. NhÜng ngÜ©i không bäo là tôi sai hay tôi Çúng. Sau này bi‰t ÇÜ®c ta bà và tinh Ƕ ÇŠu do tâm, tôi sung sܧng l¡m. Tôi sung sܧng vi tôi bi‰t r¢ng ª cõi tÎnh Ƕ có cä cây kh‰ cây chanh, và nh»ng con ÇÜ©ng ÇÃt ÇÕ v§i Çôi b© cÕ xanh. Tôi bi‰t n‰u tôi mª m¡t cho tÌnh thÙc và bܧc nh»ng bܧc chân Çi thanh tän là tôi cá th‹ nhìn thÃy tÎnh Ƕ cûa tôi. Vì vÆy mà không ngày nào tôi không th¿c tÆp thiŠn hành.

Cái Ãn cûa m¶t vÎ quÓc vÜÖng

Bån ch†n m¶t con ÇÜ©ng d‹ Çi Ç‹ mà tÆp. B© sông, công viên, sân thÜ®ng, rØng Vincennes hay ngõ trúc. Tôi bi‰t có ngÜ©i th¿c tÆp thiŠn hành trong tråi h†c tÆp cäi tåo, ho¥c ngay trong phòng giam chÆt hËp n»a. N‰u con ÇÜ©ng không khÃp kh‹nh và lên dÓc xuÓng dÓc nhiŠu quá thì tÓt. Bån bܧc chÆm låi, và tÆp trung s¿ chí š vào nh»ng bܧc chân. Bܧc Çi bܧc nào, bån phäi š thúc vŠ bܧc Ãy. Bܧc khoan thai, trang tr†ng, trÀm tïnh, th£ng th¡n. Bܧc nhÜ in m¥t chân cûa bån trên m¥t ÇÃt. Bܧc nhÜ m¶t ÇÙc PhÆt. In bàn chân cûa bån trên m¥t ÇÃt, trang tr†ng nhÜ m¶t vÎ quÓc vÜÖng Çóng cái Ãn cûa mình trên t© chi‰u chÌ.

Cái Ãn cûa quÓc vÜÖng trên t© chi‰u chÌ có th‹ làm cho Ön mÜa móc thÃm nhuÀn træm h†, ho¥c cÛng có th‹ làm cho træm h† Çiêu linh. Bܧc chân cûa bån cÛng th‰. Th‰ gi§i có an låc hay không là do bܧc chân cûa bån có an låc hay không. TÃt cä tùy thu¶c nÖi m¶t bܧc chân cûa bån. N‰u bån bܧc ÇÜ®c m¶t bܧc an låc thì bån có khä næng bܧc hai bܧc an låc. Và bån có th‹ bܧc ÇÜ®c m¶t træm lÈ tám bܧc an låc.

Bܧc chân cûa bån là quan tr†ng nhÃt

Hành Ƕng nào quan tr†ng nhÃt trong Ç©i bån? Thi LJ, mua xe, mua nhà hay thæng quan ti‰n chÙc? Bi‰t bao nhiêu ngÜ©i Çã thi LJ, Çã mua xe, mua nhà, thæng quan ti‰n chÙc, nhÜng không có an låc không có hånh phúc. VÆy cái ÇiŠu quan tr†ng nhÃt trong Ç©i là có an låc, và chia xÈ an låc Ãy v§i ngÜ©i khác, và v§i các loài khác. Mà muÓn có an låc, bån phäi thành công trong m‡i bܧc chân. VÆy cái bܧc chân cûa bån là quan tr†ng nhÃt, nó quy‰t ÇÎnh tÃt cä. Tôi th¡p m¶t cây hÜÖng, tôi ch¡p hai bàn tay tôi låi thành m¶t búp sen, tôi cÀu mong cho bån thành công.

Gió mát th°i dÆy tØ m‡i bܧc chân

Tåi m¶t thiŠn viŒn kia, ª ÇÀu ÇÜ©ng thiŠn tÆp, có m¶t täng Çá l§n trên có kh¡c næm ch»: b¶ b¶ thanh phong khªi. M‡i bܧc chân Ço làm cho gió mát khªi dÆy. Hùng tráng và ÇËp Çë bi‰t bao nhiêu. Gió mát Çây là niŠm an låc giäi thoát, th°i bay khí nóng n¿c cûa phiŠn não sinh tº, Çem lai cho th‰ gi§i n¶i tâm m¶t luÒng sinh khí mát mÈ cûa an låc giäi thoát. Này bån, bån hãy bܧc cho ÇÜ®c nh»ng bܧc nhÜ th‰ cho th‰ gi§i ÇÜ®c nh©.

TÌnh thÙc Ç‹ rÛ bÕ

Chúng ta lo l¡ng phiŠn mu¶n suÓt Ç©i, chúng ta muÓn rÛ bÕ. RÛ bÕ nhÜ th‰ nào? Bܧc Çi nh»ng bܧc vØa thanh thän vØa hào hùng. Phäi có s¿ tÌnh thÙc và phäi có š chí. TÌnh thÙc Ç‹ thÃy ÇÜ®c r¢ng ta Çang mang n¥ng hành trang lo l¡ng và phiŠn mu¶n. Ý chí Ç‹ cÜÖng quy‰t rÛ bÕ nh»ng lo l¡ng và phiŠn mu¶n Çó. Chúng ta t¿ hÕi: mang n¥ng nh»ng lo l¡ng và phiŠn mu¶n Çó Ç‹ làm chi?

Khªi Çi‹m là thÃy ÇÜ®c r¢ng ta Çang mang n¥ng phiŠn mu¶n và lo l¡ng. ThÃy ÇÜ®c nhÜ th‰ là tÌnh thÙc. LÆp tÙc ta hãy phát tâm tØ bi t¿ thÜÖng xót lÃy ta. Ta có bi‰t thÜÖng xót ÇÜ®c ta, ta m§i có khä næng thÜÖng xót ngÜ©i khác. Ta thÜÖng xót ta bÎ giam hãm trong vòng phiŠn mu¶n lo l¡ng. Ta bi‰t phiŠn mu¶n lo l¡ng Çã không giúp ta giäi quy‰t ÇÜ®c gì mà còn làm cho Ç©i ta mÃt h‰t an låc. TØ s¿ tÌnh thÙc Ãy, ta quy‰t rÛ bÕ phiŠn mu¶n và lo âu. N‰u thÙc tÌnh muÓn rÛ bÕ, thì ta có th‹ rÛ bÕ ngay ÇÜ®c. NhÜ khi ta cªi chi‰c áo mÜa và rÛ m¶t cái khi‰n cho gi†t sÜÖng bám trên áo nhÃt loåt ÇÒng th©i bay mÃt.

CÜ©i nhÜ m¥t ñÙc PhÆt CÜ©i

ñ‹ chÙng tÕ ta rÛ bÕ ÇÜ®c lo âu và phiŠn mu¶n, ta hãy nª m¶t nø cÜ©i. M¶t nø cÜ©i hàm ti‰u thôi, và duy trì nø cÜ©i Çó trên môi nhÜ m¶t ÇÙc PhÆt. Ta tÆp bܧc nhÜ m¶t ÇÙc PhÆt, và ta tÆp cÜ©i nhÜ m¶t ÇÙc PhÆt. Ta có th‹ làm ÇÜ®c nhÜ th‰. ñ®i ljn bao gi© n»a m§i làm PhÆt? Ta hãy làm PhÆt ngay trong gi© phút hiŒn tåi.

Tôi Çã tØng nói nhiŠu t§i nø cÜ©i hàm ti‰u và tác døng cûa nó trong các cuÓn Phép Lå Cûa S¿ TÌnh ThÙc và Trái Tim M¥t Tr©i. Nø cÜ©i này tuy là hoa trái cûa s¿ tÌnh thÙc và s¿ an låc nhÜng nó cÛng có tác døng nuôi dÜ«ng và duy trì s¿ tÌnh thÙc và an låc Ãy. Nó mÀu nhiŒm vô cùng. Bån ch§ nên coi thÜ©ng nó. Nó chính là kho tàng hånh phúc cûa bån. Không nh»ng nó làm cho bån an låc và tÌnh thÙc, nó còn làm cho ngÜ©i xung quanh bån nh© bån mà ÇÜ®c an låc và thÌnh thÙc n»a. Nó chuy‹n ta bà thành tÎnh Ƕ. Trong khi tÆp thiŠn hành bån nh§ duy trì nø cÜ©i hàm ti‰u; nø cÜ©i Ãy giúp cho bܧc chân cûa bån thêm khoan thai, thêm ung dung thêm tÌnh thÙc và thêm an låc. Nuôi dÜ«ng bܧc chân, không nh»ng bån có nø cÜ©i huyŠn diŒu kia mà bån còn có hÖi thª n»a. HÖi thª là m¶t phÜÖng tiŒn mÀu nhiŒm Ç‹ duy trì s¿ thÌnh thÙc và an låc.

Chu‡i ng†c

Nø cÜ©i và nh»ng bܧc chân an låc có th‹ ÇÜ®c ví nhÜ nh»ng viên ng†c trai long lanh nhÜng r©i råc. HÖi thª là s®i dây xâu tÃt cä nh»ng viên ng†c trai Çó thành m¶t chu‡i ng†c liên tøc, viên này nÓi viên kia không có khoäng hª gi»a hai viên ng†c. Do Çó bån cÀn có hÖi thª có š thÙc Ç‹ cho phép thiŠn hành cûa bån Çåt t§i mÙc thành công tÓi Ça mà bån có th‹ Çåt t§i.

HÖi thª, con sÓ và bܧc chân

HÖi thª có š thÙc khác v§i hÖi thª không có š thÙc. Thª có š thÙc là thª mà bi‰t r¢ng mình Çang thª, hÖi thª dài thì mình bi‰t là hÖi thª dài, hÖi thª ng¡n thì mình bi‰t là hÖi thª ng¡n, hÖi thª êm ái dÎu dàng thì mình bi‰t là hÖi thª êm ái dÎu dàng. Bån có th‹ hÕi: n‰u chú š t§i hÖi thª thì làm sao ÇÒng th©i chú š t§i bܧc chân? Tôi xin trä l©i: có th‹ ÇÜ®c, n‰u ta ÇÒng nhÃt hÖi thª v§i bܧc chân. Ta có th‹ làm nhÜ vÆy ÇÜ®c b¢ng áp døng phÜÖng pháp ljm. ñ‰m ª dây không phäi là ljm hÖi thª mà là ljm bܧc chân, nói m¶t cách khác hÖn là Ço chiŠu dài cûa hÖi thª b¢ng sÓ lÜ®ng bܧc chân. Ví dø: trong khi thª ra thì tôi bܧc ÇÜ®c mÃy bܧc, và trong khi thª vào thi tôi bܧc ÇÜ®c mÃy bܧc.

ñây là phÜÖng pháp mà tôi b¡t ÇÀu áp dung cách Çây vào khoäng mÜ©i læm næm, xin Çem chia xÈ v§i bån Ç‹ bån thí nghiŒm. Bån bܧc chÆm låi, nhÜng ÇØng quá chÆm, trong khi bån thª bình thÜ©ng, ÇØng cÓ kéo dài hÖi thª. NhÜ th‰ trong vài ba phút. RÓi bån b¡t ÇÀu nhú š quan sát xem trong khi ph°i bån thª ra thì chân bån bu§c ÇÜ®c mÃy bܧc và trong khi ph°i bån thª vào thì bån bܧc ÇÜ®c mÃy bܧc. NhÜ th‰, cä hai thÙ hÖi thª và bܧc chân dÒng th©i n¢m g†n trong s¿ chú š cûa bån; nói m¶t cách khác hÖn, ÇÓi tÜ®ng cûa s¿ quán niŒm cûa bån vØa là hÖi thª vØa là bܧc chân. Døng cø nÓi liŠn hÖi thª và bܧc chân là s¿ ljm, là con sÓ (bao nhiêu bܧc). Nø cÜ©i hàm ti‰u cûa bån có liên hŒ mÆt thi‰t ljn s¿ tïnh låc cûa bܧc chân và cûa hÖi thª. Nó cÛng là phÜÖng tiŒn duy trì s¿ chú š và s¿ an låc, và nó cÛng có th‹ ÇÒng th©i là ÇÓi tÜ®ng cûa s¿ chú š. Sau m¶t vài gi© th¿c tÆp nghiêm chÌnh, bån së thÃy cä bÓn thÙ: hÖi thª, con sÓ, bܧc chân và nø cÜ©i hàm ti‰u hòa h®p v§i nhau m¶t càch mÀu nhiŒm trong m¶t trång thái chú š cûa tâm thÙc. ñó là ÇÎnh tuŒ và s¿ an låc cûa ÇÎnh tuŒ tåo nên do s¿ th¿c tÆp thiŠn hành. BÓn trª thành m¶t.

TÓc Ƕ

ñ‹ tôi nói ti‰p bån nghe vŠ phép ljm. MuÓn ljm cho dÍ, bån phäi Çiêu chÌnh tÓc Ƕ cûa bܧc chân. Ví dø hÖi thª cûa bån chÜa kéo dài ÇÜ®c t§i ba bܧc mà chÌ kéo dài t§i hai bܧc rÜ«i thôi. Trong trÜ©ng h®p Çó, ho¥c giä bån bܧc mau hÖn m¶t chút Ç‹ hÖi thª cûa bån Ço Çúng ÇÜ®c ba bܧc, ho¥c bån bܧc chÆm låi m¶t chút Ç‹ hÖi thª cûa bån Ço Çúng ÇÜ®c hai bܧc. RÓi bån duy trì tÓc Ƕ Ãy mà ljm và thª.

HÖi thª ra có th‹ dài hÖn hÖi thª vào, nhÃt là ÇÓi v§i ngÜ©i m§i tÆp. Quan sát m¶t hÒi, bån së tìm ra "chiŠu dài" cûa hÖi thª bình thÜ©ng. Ví dø 3-3 hay 2-3. Trong trÜ©ng h®p ÇÀu, hÖi thª vào và hÖi thª ra "dài" b¢ng nhau (3-3). Trong trÜ©ng h®p thÙ hai, hÖi thª vào ng¡n hÖn hÖi thª ra (2-3). N‰u hÖi thª bình thÜ©ng cûa bån là 2-3 ch£ng hån, thì bån ghi nh§ con sÓ 2-3 làm con sÓ cûa hÖi thª bình thÜ©ng, nghïa là hÖi thª vØa v§i buÒng ph°i bån làm cho bån dÍ chÎu. Bån có th‹ thª nhÜ th‰ trong th©i gian khá lâu mà không thÃy mŒt. Con sÓ ÇÀu 2 là con sÓ cûa hÖi thª vào và con sÓ sau 3 là con sÓ cûa hÖi thª ra. Trong trÜ©ng h®p bån leo giÓc ho¥c xuÓng giÓc thì "chiŠu dài" cûa hÖi thª së rút låi, và Çó không phäi là hÖi thª bình thÜ©ng. Lúc ÇÀu tÆp thiŠn hành, bån nên theo nhÎp thª bình thÜ©ng cûa bån.

LÃy thêm thanh khi

Sau Çó vài ba hôm, bån có th‹ thí nghiŒm phÜÖng pháp sau Çây. ñang bܧc bình thÜ©ng và thª bình thÜ©ng bÆn gia tæng m¶t bܧc cho hÖi thª ra. Ví dø hÖi thª bình thÜ©ng cûa bån là 2-2 thì bån th¿c tÆp 2-3, và lÆp låi nhÜ th‰ chØng bÓn hay næm lÀn, rÒi trª låi hÖi thª bình thÜ©ng cûa bån là 2-2. Th¿c tÆp nhÜ th‰ bån có th‹ thÃy khÕe, vì khi thª ra dài hÖn, bån ép hai lá ph°i thêm chút n»a Ç‹ cho không khí dÖ trong buÒng ph°i Çi ra ngoài nhiŠu hÖn. Khi ta thª bình thÜÖng, ta không cho ra h‰t phÀn không khí dÖ n¢m ª phía dܧi buÒng ph°i. N‰u ta thêm vào m¶t bܧc khi ta thª ra, không khí Ãy bÎ dÒn ra. Tôi d¥n bån ÇØng thª quá bÓn næm hÖi nhÜ vÆy vì tôi s® làm nhiŠu hÖn thì bån mŒt. Thª bÓn næm hÖi nhÜ th‰ rÒi bån trª låi hÖi thª bình thÜ©ng. Xin bån nh§ cho là chÌ thêm m¶t bܧc cho hÖi thª ra chÙ ÇØng thêm cho hÖi thª vào.

Th¿c tÆp nhÜ th‰ vài ba lÀn ho¥c vài ba hôm, bån së thÃy có nhu y‰u muÓn thêm m¶t bܧc n»a cho hÖi thª vào. BuÒng ph°i cûa bån nhÜ nói v§i bån: bây gi© n‰u ÇÜ®c thª 3-3 nghïa là thêm vào m¶t bܧc n»a cho hÖi thª vào thì së khoan khoái l¡m. Lúc Ãy và chÌ lúc Ãy thôi, bån m§i thêm m¶t bܧc cho hÖi thª vào. Bån thÃy khÕe l¡m. Tuy nhiên bån ÇØng thª nhÜ th‰ (nghïa là 3-3) quá bÓn hay næm lÀn. Hãy trª låi hÖi thª bình thÜ©ng là 2-2. Vài phút sau n‰u muÓn, bån së låi thª 2-3 rÓi 3-3 trª låi. ChØng vài tháng sau hiŒu næng cûa hai lá ph°i bån së l§n hÖn, ph°i cûa bån lành månh hÖn và máu huy‰t cûa bån së ÇÜ®c gån l†c kÏ lÜ«ng hÖn. HÖi thª ÇÜ®c g†i là "bình thÜ©ng" cûa bån có th‹ ÇÜ®c thay Ç°i. Ví dø tØ 2-2, nó có th‹ trª thành 3-3. Dùng hÖi thª bình thÜ©ng Ç‹ th¿c tÆp thiŠn hành. TÓc Ƕ cûa bܧc chân trª nên thuÀn nhÃt.

ñi ÇÙng Ç‹ ti‰p hiŒn s¿ nghiŒp giác ng¶

Tôi Çã thÜa v§i bån là bån hãy Çi nhÜ m¶t ÇÙc PhÆt Çi, bܧc nh»ng bܧc nhÜ ÇÙc PhÆt bܧc. M‡i bܧc chân cûa bån in s¿ an låc và vô Üu cûa bån trên m¥t ÇÃt. ñÃt dܧi chân bån Çi trª thành tÎnh Ƕ, trª thành thánh ÇÎa. Næm 1968, tôi có dÎp Çi thæm núi Linh ThÙu, nÖi Thích Ca cÜ trú. Tôi Çã có dÎp Çi thiŠn hành m¶t mình trên nh»ng con ÇÜ©ng mòn ngày xÜa tÎnh xá ngài ÇÜ®c xây cÃt, Çã ngÒi trên nh»ng täng Çá ngày xÜa ngài ch¡c ch¡n Çã có ngÒi; và nhìn m¥t tr©i ÇÕ chói Çang l¥n xuÓng chân tr©i tôi bi‰t ngày xÜa Çã bao nhiêu lÀn ngài Çã tØng ngÒi ng¡m cänh tÜ®ng m¥t tr©i l¥n Ãy. Tôi Çã cäm thÃy m¶t cách rÃt hiŒn th¿c là n‰u tôi không Çi, không ÇÙng, không ngÒi và không nhìn nhÜ ngài thì tôi không th‹ ti‰p nÓi ÇÜ®c s¿ nghiŒp cûa ngài. Bån cÛng vÆy, n‰u bån không Çi, ÇÙng, ngÒi và nhìn nhÜ PhÆt thì không th‹ nào ti‰p nÓi ÇÜ®c s¿ nghiŒp cûa PhÆt. Không th‹ "thiŒu long thánh chûng, ti‰p dÅn hÆu lai, báo PhÆt Ön ÇÙc" (1) ÇÜ®c. Không th‹ b¢ng thuy‰t giäng kinh Çi‹n mà ta có th‹ ti‰p nÓi s¿ nghiŒp giác ng¶; chính là b¢ng s¿ Çi, ÇÙng ngÒi và nhìn hàng ngày cûa chúng ta.

Sen nª dܧi m‡i bܧc chân

Khi m¶t nhà nghŒ sï vë ho¥c tåc tÜ®ng PhÆt ngÒi trên m¶t tòa sen, Çó không phäi là ông ta chÌ muÓn tôn quš ÇÙc PhÆt và làm ÇËp cho ngài. Ông ta muÓn diÍn tä r¢ng ngài Çang ngÒi m¶t cách an låc. Ai cÛng Çã tØng ngÒi; chúng ta ngÒi xuÓng nhiŠu lÀn trong m¶t ngày nhÜng ít ai trong chúng ta mà nÒi ÇÜ®c an låc, thänh thÖi và hùng vï nhÜ ÇÙc PhÆt. NhiŠu ngÜ©i trong chúng ta ngÒi "chÜa nóng Çít" Çã phäi nhÕm dÆy, nhiŠu ngÜ©i trong chúng ta ngÒi nhÜ ngÒi trên ÇÓng lºa. Trong khi Çó, ÇÙc PhÆt ngÒi trên bãi cÕ ho¥c trên m¶t täng Çá nhÜng ÇËp Çë và thanh thoát nhÜ Çang ngÒi trên m¶t Çóa sen. HÒi tôi m§i vào chùa thÀy tôi dÆy trܧc khi ngÒi xuÓng, phäi quán niŒm: "Chánh thân Çoan t†a, ÇÜÖng nguyŒn chúng sanh t†a bÒ ÇŠ t†a, tâm vô sª trܧc". Quán niŒm nhÜ vÆy xong m§i tØ tØ ngÒi xuÓng. ñó là h†c ngÒi theo ki‹u ÇÙc PhÆt. Câu quán niŒm trên có nghïa là "NgÒi xuÓng m¶t cách ngay th£ng, tôi mong cho m†i ngÜ©i ai cÛng ÇÜ®c ngÒi trên tòa giác ng¶, lòng không vܧng bÆn bÃt cÙ m¶t niŒm lo âu nào". Tôi muÓn nh¡n v§i các bån nào Çang tu TÎnh ñ¶: hãy ngÒi trên m¶t Çóa sen ngay tØ bây gi©, không phäi Ç®i vŠ t§i TÎnh ñ¶ m§i ngÒi trên m¶t Çóa sen. Hãy hóa sinh trong m¶t bông sen ngay trong m‡i gi© phút hiŒn tåi, ÇØng Ç®i ljn lúc lâm chung m§i chÎu hóa sinh. Hóa sinh trong m¶t bông sen và ngÒi trên tòa sen ngay tØ bây gi© thì bån không còn nghi ng© gì n»a vŠ s¿ có m¥t cûa cõi tÎnh Ƕ. NgÒi cÛng vÆy mà Çi cÛng vÆy. Nhà nghŒ sï vë ÇÙc PhÆt sÖ sinh bܧc Çi bäy bܧc, m‡i bܧc chân làm nª m¶t bông sen trên m¥t ÇÃt. Ta phäi bܧc nh»ng bܧc nhÜ th‰, bܧc cho an låc thanh thoát nhÜ m¶t bông sen nª dܧi m‡i bܧc chân mình. Khi thiŠn hành, bån hãy thí nghiŒm phép quán tܪng này. ThÃy dܧi m‡i bܧc chân mình có m¶t bông sen nª. GiÓng hŒt nhÜ ÇÙc PhÆt sÖ sinh. Bån ÇØng có m¥c cäm. HÍ bܧc chân cûa bån an låc và vô Üu thì dܧi bàn chân bån xÙng Çáng có m¶t bông sen nª. Bån cÛng là m¶t ÇÙc PhÆt nhÜ bÃt cÙ ai khác. ñiŠu này có phäi là do tôi nói ra Çâu. Chính ÇÙc PhÆt Çã nói nhÜ th‰. Ngài nói tÃt cä m†i chúng sinh ÇŠu có th‹ tính giác ng¶. Th¿c tÆp thiŠn hành là th¿c tÆp sÓng tÌnh thÙc; tÌnh thÙc và giác ng¶ là m¶t, giác ng¶ ÇÜa ljn tÌnh thÙc, và tÌnh thÙc ÇÜa ljn giác ng¶.

Phép lå là Çi trên m¥t ÇÃt

Bܧc nh»ng bܧc Çi thanh thän và an låc trên m¥t ÇÃt, Çó là m¶t phép lå mÀu nhiŒm. Có ngÜ©i bäo Çi trên mây hÒng, Çi trên bàn chông ho¥c Çi trên m¥t nܧc m§i là phép lå. Tôi thì tôi thÃy Çi trên m¥t ÇÃt là m¶t phép lå rÒi. Neige Marchand, khi dÎch cuÓn Phép Lå Cûa S¿ TÌnh ThÙc ra Pháp væn, Çã ch†n cho bän in ti‰ng Pháp có cái ÇÀu ÇŠ sách là "Le Miracle, c'est de marcher sur terre", Phép lå là Çi trên m¥t ÇÃt. Tôi Üa cái ÇŠ sách Ãy l¡m. Giä dø bån và tôi là hai phi hành gia không gian; chúng ta Çi lên t§i m¥t træng rÒi, nhÜng không trª vŠ trái ÇÃt ÇÜ®c vì phi thuyŠn cûa chúng ta hÕng máy mà chúng ta không có phÜÖng tiŒn nào sºa ch»a ÇÜ®c. Trung tâm không gian ª dܧi trái ÇÃt không kÎp thì gi© gªi m¶t phi thuyŠn khác lên cÙu chúng ta, và chúng ta bi‰t rõ r¢ng trong hai ngày n»a chúng ta së ch‰t vì h‰t dÜ«ng khí. Lúc Çó, trong bån và trong tôi, chúng ta không còn mÖ tܪng và ܧc mÖ gì khác ngoài s¿ ÇÜ®c trª vŠ trái ÇÃt xanh mát và thÀn tiên cûa chúng ta Ç‹ låi có th‹ bܧc bên nhau nh»ng bܧc Çi thanh thän và vô Üu. Bi‰t ch¡c là së ch‰t, chúng ta m§i thÃy ÇÜ®c nh»ng bܧc chân trên m¥t hành tinh xanh là quš giá. Gi© Çây chúng ta hãy t¿ xem mình là nh»ng phi hàng gia sÓng sót trª vŠ ÇÜ®c t§i trái ÇÃt: chúng ta phäi bܧc thÆt sung sܧng thÆt an låc trên hành tinh thân yêu cûa chúng ta. Chúng ta th¿c hiŒn phép lå trong tØng bܧc chân. Hoa sen nª dܧi chân ta là nhÜ th‰. Bån th¿c tÆp Çi, š thÙc r¢ng mình Çang bܧc nh»ng bܧc nhiŒm màu trên m¥t ÇÃt. Trái ÇÃt së xuÃt hiŒn trܧc m¥t ta và dܧi chân ta nhÜ m¶t th¿c th‹ màu nhiŒm. V§i chánh niŒm Çó, v§i phép quán tܪng Çó, bån có th‹ bܧc ÇÜ®c nh»ng bܧc c¿c kÿ sung sܧng trên m¥t ÇÃt này.

Bån hãy thº ÇÙng m¶t chân trên ÇÃt và š thÙc r¢ng bàn chân mình Çang Çåt trên trái ÇÃt tr†n vËn. Bån có th‹ thÃy m¶t cách rõ ràng cä quä ÇÃt tròn (Çåi ÇÎa) dܧi chân bån. Trong khi bܧc, bån cÛng có th‹ nhìn xuÓng ÇÃt và thÃy trܧc ÇÜ®c ch‡ ÇÃt mà bån së Ç¥t chân lên, và khi bån Ç¥t chân lên Çúng ch‡ Çó, bån š thÙc m¶t lÀn vŠ bàn chân bån, ch‡ ÇÃt Ãy, và s¿ xúc ti‰p gi»a bàn chân bån v§i ch‡ ÇÃt Ãy. Bån cÛng có th‹ quán tܪng bàn chân bån là chi‰c Ãn cûa m¶t vÎ quÓc vÜÖng. Trong thiŠn ÇÜ©ng, lúc Çi kinh hành, bån cÛng có th‹ áp døng các phép quán tܪng "Ãn cûa quÓc vÜÖng", "sen nª dܧi chân" và "trái ÇÃt xuÃt hiŒn".

Ch†n l¿a ÇÓi tÜ®ng

Møc Çích cûa thiŠn hành là s¿ tÌnh thÙc và an låc. TÌnh thÙc và an låc cÀn ÇÜ®c liên tøc, vì vÆy ta sº døng t§i hÖi thª, bܧc chân con sÓ và nø cÜ©i. S¿ phÓi h®p bÓn y‰u tÓ này tåo nên niŒm l¿c và ÇÎnh l¿c. NiŒm là s¿ tÌnh táo là không quên lãng, s¿ có m¥t cûa š thÙc và s¿ nh§ bi‰t. Ch» niŒm vÓn ÇÜ®c dÎch tØ Phån ng» smrti; ti‰ng Pali là sati. Còn ÇÎnh là s¿ ngÜng tø, tÆp trung trång thái không tán loån và không Çi låc cûa tâm thÙc. ThiŠn hành tåo ra niŒm, ÇÎnh và s¿ an låc. Tuy vÆy, không nhÃt thi‰t là bån phäi quy tø ÇÜ®c cä bÓn y‰u tÓ hÖi thª, con sÓ, bܧc chân và nø cÜ©i bån m§i Çåt ÇÜ®c chánh niŒm và s¿ an låc. Có khi chÌ cÀn bܧc chân mà thôi bån cÛng Çû có chánh niŒm và s¿ an låc rÒi. Khi chánh niŒm và s¿ an låc Ãy r©i råc và không ÇÜ®c liên tøc bån m§i cÀu viŒn t§i hÖi thª con sÓ và nø cÜ©i. PhÓi h®p hÖi thª, con sÓ và bܧc chân là ÇiŠu mà ai cÛng có th‹ làm ÇÜ®c. NhÜng khi bån Ç¥c tr†ng tâm cûa s¿ chú š vào bܧc chân thì š thÙc vŠ hÖi thª và con sÓ y‰u Çi, nhÜ khi ta c¡m lò sܪi ÇiŒn vào thì bóng Çèn lu b§t. ñiŠu Çó không sao n‰u bån vÅn duy trì ÇÜ®c chánh niŒm nÖi bܧc chân. Bån hÕi: n‰u dÒn h‰t niŒm l¿c vào bܧc chân Ç‹ quán tܪng, ví dø quán tܪng bông sen Çang nª dܧi chân mình, thì làm sao còn thÃy ÇÜ®c màu nhiŒm khác nhÜ ngõ trúc mát hay b© lúa thÖm? ñúng vÆy, môi trÜ©ng cûa ÇÎnh càng l§n thì ÇÎnh bÎ y‰u Çi. N‰u bån ch†n bông sen thì bån hãy chú š t§i bông sen thôi. N‰u bån ch†n trái ÇÃt thì bån chÌ chú š t§i trái ÇÃt khi nó xuÃt hiŒn. Bàn chân bån Ç¥t trên m¥t ÇÃt, tÙc thì bån thÃy tÃt cä Çåi ÇÎa dܧi bàn chân bån. ñåi ÇÎa là tr†n vËn cä trái ÇÃt. Bån có th‹ ÇÒng th©i thÃy bàn chân bån và cä quä ÇÎa cÀu xanh.

N‰u bån muÓn chú š t§i lúa thÖm, tre mát, ho¥c cây lá, mây tr©i, thì bån ÇÙng låi. Duy trì hÖi thª, bån nhìn ng¡m tÃt cä nh»ng thÙ Ãy theo thÙ t¿ chú š cûa bån. Bån cÛng có th‹ nª nø cܧi hàm ti‰u và duy trì nø cÜ©i Ãy mà không thÃy gì trª ngåi. M¶t lát sau, bån låi ti‰p tøc thiŠn hành, và chú š t§i bܧc chân.

Quán ng» thay cho con sÓ

Con sÓ bܧc chân bån có th‹ thay th‰ b¢ng nh»ng l©i quán ng». Ví dø nhÎp thª cûa bån là 3-3 và bån Çang quán tܪng t§i bông sen nª dܧi chân bån thì bån có th‹ thÀm niŒm: "bông sen nª/bông sen nª". N‰u là 2-3, thì bån có th‹ thÀm niŒm "sen nª/bông sen nª". N‰u bån muÓn quán tܪng Çåi ÇÎa, bån có th‹ mÆt niŒm "hành tinh xanh/hành tinh xanh" (3-3) ho¥c "bܧc trên hành tinh xanh/bܧc trên hành tinh xanh" (5-5) ho¥c "bܧc trên hành tinh xanh/tôi bܧc trên hành tinh xanh" (5-6). Bån hãy tìm ra quán ng» v§i sÓ ám thích h®p.

N‰u bån tu tÎnh Ƕ, bån có th‹ niŒm "A Di ñà PhÆt/A Di ñà PhÆt" (4-4) ho¥c "Nam Mô A Di ñà PhÆt/Nam Mô A Di ñà PhÆt" (6-6). PhÜÖng pháp này d‹ áp døng cho nh»ng dân t¶c mà ti‰ng nói là ÇÖn âm. Tôi Çã tØng thÃy nhiŠu thiŠn sinh tây phÜÖng áp døng phÜÖng pháp này v§i ngôn ng» Ça âm cûa h†, và cÛng thành công. H† dùng nh»ng quán ng» nhÜ "Walking on the green earth/I walk on the green earth" (6-6). Quán ng» Ãy nÓi liŠn hÖi thª và bܧc chân ÇÒng th©i làm xuÃt hiŒn Çåi ÇÎa.

TÜÖng lai nhân loåi tùy thu¶c vào bܧc Çi cûa bån

Trong khi th¿c tÆp thiŠn hành, bån bܧc m¶t cách t¿ nhiên, không cÀn phäi ch¡p tay búp sen, không cÀn phäi làm ra vÈ trÎnh tr†ng. Trong công viên ho¥c d†c b© sông, bån ch†n nh»ng khúc ÇÜ©ng nào ít ngÜ©i. Tåi thiŠn viŒn, bån có th‹ th¿c tÆp bÃt cÙ lúc nào; ai thÃy bån th¿c tÆp cÛng nhÆn ra là bån Çang thiŠn hành, h† së không làm r¶n b¢ng s¿ chào hÕi. G¥p m¶t ngÜ©i trên thiŠn l¶, bån chÌ cÀn ch¡p tay làm thành búp sen trܧc ng¿c, rÒi ti‰p tøc thiŠn hành.

HÒi còn cÜ trú tåi vùng Sceaux, bu°i sáng và bu°i tÓi Çi thiŠn hành tôi thÜ©ng bÎ mÃy con chó hàng xóm chåy ra sûa. Tåi thiŠn viŒn Mount Tremper ª miŠn B¢c N»u Чc, m¶t bu°i sáng n† khi tôi chÌ dÅn cho các thiŠn sinh Hoa Kÿ vŠ phép thiŠn hành, chúng tôi cÛng bÎ m¶t con chó chåy ra sûa. Chó ª Hoa Kÿ cÛng nhÜ chó ª Pháp không quen v§i cách Çi b¶ khoan thai và im l¥ng. N‰u chúng tôi nŒn giày l¶p c¶p và Çi rÃt mau thì chúng së cho là bình thÜ©ng và së không chú š. Tôi nói v§i các thiŠn sinh: "Sang næm n‰u tôi trª låi Çây Ç‹ thiên hành cùng quš vÎ thì ch¡c con chó này së không còn sûa khi chúng ta Çi thiŠn hành n»a. Quš bÎ së th¿c tÆp thiŠn hành suÓt næm, và con chó së quen v§i lÓi Çi chÆm rãi cûa quš vÎ". Ai cÛng nhÆn là phäi. Tôi thÀm nghï cách Çi ÇÙng, cách nhìn cách ngÒi cûa chúng ta, nghïa là Ç©i sÓng væn hóa cûa chúng ta änh hܪng t§i m†i loài Ƕng bÆt và thäo m¶c. Bao nhiêu loài Ƕng vÆt và th¿c vÆt Çã bÎ diŒt chûng vì s¿ gi‰t chóc cûa chúng ta và vì s¿ tàn håi mà chúng ta Çã gây nên cho môi trÜ©ng cûa s¿ sÓng. Môi trÜ©ng cûa s¿ sÓng bÎ tàn håi Çang trª låi tàn håi chúng ta. S¿ ô nhiÍm cûa nܧc uÓng và cûa không khí Çã b¡t ÇÀu gây thiŒt håi cho con ngÜ©i. HiŒn chúng ta Çã ch‰ tåo trên næm mÜÖi ngàn vÛ khí nguyên tº rÒi, Çû Ç‹ tiêu diŒt mÃy mÜÖi lÀn quä ÇÃt, mà chúng ta còn Çang ti‰p tøc ch‰ tåo thêm n»a, không th‹ dØng låi ÇÜ®c. Nhân loåi Çang nhÜ m¶t kÈ thøy du (sleep walker), không bi‰t mình Çang Çi và không bi‰t mình Çang Çi vŠ Çâu. Loài ngÜ©i có bØng tÌnh hay không là do ª m‡i chung ta có bܧc ÇÜ®c nh»ng bܧc š thÙc và thÌnh táo hay không. Vì vÆy mà tÜÖng lai con ngÜ©i cÛng nhÜ tÜÖng lai s¿ sÓng trên trái ÇÃt tùy thu¶c ª bܧc Çi cûa bån.

Hãy Ç‹ tôi bܧc b¢ng hai chân anh

Chi‰n tranh Çã gây cho chúng ta bao nhiêu thÜÖng tích trong tâm hÒn và nÖi thân th‹. Có nhiŠu PhÆt tº Çã mÃt m¶t cánh tay, và không còn có th‹ chÃp tay búp sen Ç‹ låy PhÆt hay Ç‹ chào nhau. Có nhiŠu PhÆt tº Çã mÃt m¶t b¡p chân và không còn có th‹ ngÒi ki‰t già hay bán già, và không th‹ Çi thiŠn hành ÇÜ®c n»a. Næm ngoái, có hai vÎ PhÆt tº nhÜ th‰ ljn Am PhÜÖng Vân th¿c tÆp. Chúng tôi phäi thi thi‰t nh»ng phÜÖng tiŒn Ç‹ các vÎ Ãy th¿c tÆp. H† ngÒi trên gh‰ ª góc thiŠn ÇÜ©ng trong khi Çåi chúng ngÒi ki‰t già hay bán già trên sàn g‡. Tôi Çã chÌ dÅn cho các vÎ này Çi kinh hành b¢ng cách ngÒi yên trên gh‰, ch†n và theo dõi m¶t hành giä Çang Çi kinh hành, ÇÒng nh¡t mình v§i ngÜ©i Çó và bu¶c theo ngÜ©i Çó trong quán niŒm. Nhu th‰ trong khi ngÒi, ta có th‹ theo vÎ hành giä kia mà Ç¥t nh»ng bܧc chân an låc và thanh tinh trên sàn g‡. Ta cÛng có th‹ làm nh»ng bông sen nª dܧi gót chân ta. Các vÎ PhÆt tº này Çã th¿c tÆp theo pháp môn tôi thi thi‰t và Çã thành công. LÀn ÇÀu th¿c tÆp tôi thÃy h† rÖm r§m nܧc m¡t. Bån là ngÜ©i có Çû hai cánh tay và hai b¡p chân, bån có th‹ chÃp tay búp sen, ngÒi ki‰t già hay Çi kinh hành m¶t cách thoäi mái và dÍ dàng. Bån phäi thÃy ÇÜ®c s¿ may m¡n cûa bån. Hãy là bÎ hành giä kia, Çi thiŠn hành cho mình và cho ngÜ©i ÇÒng bào cûa mình Çang ngÒi trên gh‰ và theo dõi bܧc chân bån. Bån có bi‰t là bån Çang bܧc cho nhiŠu ngÜ©i hay không?

ThiŠn hành Ç‹ ÇÜ®c an låc

Th¿c tÆp thiŠn hành, bån có th‹ Çi chung v§i ngÜ©i khác, dï nhiên là Çi chung mà không nói chuyŒn. DÍ dàng hÖn h‰t là bån Çi riêng m¶t mình. ñi m¶t mình bån có th‹ tÆp trung š dÍ hÖn, quán tܪng dÍ hÖn. Sáng nào tôi cÛng thÙc s§m Ç‹ thiŠn hành, và trong ngày h‹ có ÇÜ®c næm mÜ©i phút ho¥c nºa gi© là tôi thiŠn hành. ThiŠn hành cho bån nhiŠu an låc, nhiŠu tÌnh táo nhiŠu hånh phúc. Hãy bi‰n tÃt cä m†i con ÇÜ©ng trên th‰ gian làm thiŠn l¶. Bån không thiŠn thì thiŒt cho bån, thiŒt cho tôi và thiŒt cho s¿ sÓng cûa ngÜ©i và m†i loài. Trong nh»ng bu°i thiŠn hành ÇÀu, Çi chÆm låi, bån có th‹ bܧc nh»ng bܧc không v»ng chãi, giÓng nhÜ m¶t ÇÙa bé m§i tÆp Çi. Theo dõi hÖi thª, Ç¥t tr†ng tâm cûa s¿ quán niŒm vào bܧc chân bån së thÃy bܧc Çi cûa bån v»ng vàng hÖn. Bån Çã tØng quan sát bܧc chân cûa con bò và bܧc chân cûa con h° khi chúng Çi chÆm không? Con bò bܧc nh»ng bܧc rÃt g†n gàng, rÃt ÇÌnh Çåt. Con h° bܧc nh»ng bܧc dÎu dàng uy‹n chuy‹n. ThiŠn hành quen bån së thÃy bܧc chân bån trª nên g†n gàng, ÇÌnh Çåt và uy‹n chuy‹n.

ñi Ç‹ m†i loài ÇÜ®c thÃm nhuÀn l®i låc

Không khí ª ngoài trong và mát, nhÃt là vào bu°i sáng và bu°i khuya. Không có nguÒn næng l¿c nào b° dÜ«ng b¢ng thanh khí. Khi thiŠn hành, bån hÃp thø ÇŠu Ç¥n nguÒn næng l¿c Ãy và bån thÃy th‹ chÃt và tinh thÀn khÜÖng kiŒn thêm lên. ThiŠn hành có ÇŠu, bån së thÃy s¿ sÓng hàng ngày tØ tØ thay Ç°i. ñ¶ng tác cûa bån trª nên khoan thai và tÌnh thÙc. Trong khi giao ti‰p, xét Çoán, quan sát và ÇÎnh Çoåt, bån thÃy bån trÀm thÌnh, sâu s¡c và tØ bi hÖn. M†i loài xa gÀn, l§n nhÕ, tØ træng sao ljn ng†n lá và con sâu ÇŠu së ÇÜ®c thÃm nhuÀn l®i låc nh© nh»ng bܧc chân cûa bån.

Có thÃy có hi‹u m§i thÜÖng

Trܧc khi chÃm dÙt thiŠn ph° này, tôi xin có m¶t Çôi l©i tâm s¿ cùng bån. Tôi có nói v§i bån là cõi ta bà có Çû m†i mÀu nhiŒm cûa cõi tÎnh Ƕ. NhÜng tôi chÜa nh¡c cho bån nghe là cõi ta bà hÖn cõi tÎnh Ƕ ª ch‡ ª Çây có s¿ có m¥t cûa kh° Çau. N‰u tôi ngÀn ngåi không muÓn vŠ cõi C¿c Låc, không phäi chÌ vì bên Ãy thi‰u cây kh‰ và câu chanh mà cÛng bªi vì bên Ãy thi‰u s¿ có m¥t cûa Çau kh°. NhÆn thÙc cæn bän và ÇÀu tiên cûa ngÜ©i PhÆt tº là s¿ có m¥t cûa kh° Çau; n‰u bån không ÇÒng š v§i nhÆn thÙc Ãy cûa tÙ diŒu lj thì không có cÖ h¶i nào ÇÈ bån thành m¶t PhÆt tº. Chính š thÙc vŠ kh° Çau luyŒn cho ta có ÇÜ®c tØ bi và š chí hành Çåo. Theo ch‡ hi‹u bi‰t cûa tôi thì tØ bi và trí tuŒ là m¶t, bªi vì có thÃy có hi‹u m§i bi‰t thÜÖng. N‰u không thÃy không hi‹u thì cái thÜÖng Çó chÜa phäi là thÜÖng. Có th‹ Çó chÌ là Çam mê, ho¥c ham muÓn. HÒi tôi trª vŠ Âu Châu sau chuy‰n công tác cÙu tr® thuyŠn nhân, tôi có cäm tܪng s¿ sÓng ª xã h¶i tây phÜÖng không phäi là s¿ sÓng cûa tôi. Sau khi Çã chÙng ki‰n nh»ng Çau thÜÖng và kh° nhøc cûa ngÜ©i tœ nån trên bi‹n, vŠ t§i phi trÜ©ng Paris, Çi qua nh»ng phÓ xá và nh»ng siêu thÎ v§i các ánh Çèn màu, tôi thÃy tôi Çang Çi trong m¶t giÃc mÖ. Làm sao có th‹ có s¿ cách biŒt l§n lao nhÜ th‰ gi»a hai tình trång, tình trång cûa ngÜ©i trên bi‹n bÎ xua Çu°i cܧp bóc, hãm hi‰p và gi‰t håi và tình trång cûa ngÜ©i trên ÇÃt liŠn Çang tìm låc thú nÖi cÓc rÜ®u và ánh Çèn màu. Cái š thÙc vŠ kh° Çau trong tôi ch‡i dÆy ÇÓi kháng låi n‰p sÓng quên lãng và vô tình Ãy. ñã Çành bên xÙ PhÆt có ÇÙc A Di ñà và các bÆc bÒ tát thánh chúng luôn luôn nh¡c nhª vŠ tÙ diŒu lj, vŠ bát chánh Çåo, nhÜng làm sao pháp âm có th‹ thay th‰ ÇÜ®c s¿ chÙng nghiŒm trøc ti‰p vŠ kh° Çau? HÒi chi‰n tranh ViŒt Nam Çang ti‰p diÍn, tây phÜÖng cÛng trông thÃy hình änh Çau thÜÖng cûa ÇÒng bào ta trên màn änh truyŠn hình, nhÜng nhìn nh»ng hình änh Çó làm sao thông cäm ÇÜ®c n‡i Çau kh° cûa ngÜ©i ViŒt. Tôi Çã tØng nhìn nh»ng hình änh Çó và tôi thÃy chúng không diÍn tä ÇÜ®c nh»ng Çau kh° thÓng thi‰t cûa ÇÒng bào tôi.

ñØng làm lu m© m¶t nºa pháp thân

Vì nh»ng lš do Çó, tôi thÃy ta bà là nÖi thuÆn l®i nhÃt cho ta hành Çåo. Tôi thÃy các tÜ tܪng gia Çåi thØa Çi quá trong khi ÇÒng nhÃt pháp thân v§i cái ÇËp và cái lành. Khi nói "trúc tím hoa vàng không có phäi là cänh ngoài, mây tr¡ng træng thanh ÇŠu hiŒn l¶ toàn chân" (2), các vÎ Ãy Çã làm cho pháp thân lu m© Çi m¶t n»a. Chân tܧng cûa pháp thân còn là bùn lÀy nܧc džng, còn là tham sân si, còn là kh° Çau và s¿ xâu xé nhau cûa m†i loài. Ÿ cõi tÎnh Ƕ, ti‰ng hót cûa các loài chim nhÜ ca læng tÀn già trª thành ti‰ng thuy‰t pháp. Tåi cõi ta bà, ti‰ng hót cûa các loài chim cÛng có th‹ bi‹u hiŒu cûa pháp thân "các pháp tØ xÜa nay, vÓn không là sinh diŒt, xuân ljn træm hoa mØng, oanh vàng ca liÍu th¡m" (3). Ti‰ng chim ca lãnh lót ÇÓi v§i chúng ta thÜ©ng bi‹u l¶ s¿ tÜÖi sáng và yêu Ç©i. NhÜng nhìn sâu vào th¿c tåi, ta thÃy ti‰ng chim ca cÛng có th‹ là dÃu hiŒu cûa kh° Çau. M¶t hôm thiŠn t†a trong rØng, nghe ti‰ng chim kêu tôi b‡ng rùng mình. Tôi thÃy rõ nh»ng con sâu Çang núp dܧi các c†ng lá hay hÓc cây cÛng Çang rùng mình nhÜ tôi. Ti‰ng chim kêu làm cho các loåi sâu b† và côn trùng hoäng s® cÛng nhÜ ta hoäng s® khi ngÒi trong rØng mà nghe ti‰ng c†p gÀm.

Hãy ch†n các vÎ BÒ Tát làm bån ÇÒng hành

Phép thiŠn hành giúp ta mª m¡t Ç‹ thÃy ÇÜ®c bao nhiêu nhiŒm mÀu trong vÛ trø, chuy‹n ta ba thành tÎnh Ƕ, giúp ta cªi bÕ phiŠn não lo âu, cho ta s¿ an låc. NhÜng phép thiŠn hành cÛng giúp ta thÃy ÇÜ®c nh»ng Çau thÜÖng, nh»ng rên si‰t và qu¢n quåi cûa cu¶c Ç©i. Khi ta tÌnh thÙc ta thÃy ÇÜ®c tình trång th¿c cûa cu¶c sÓng. Tôi thÜ©ng nói v§i các thiŠn sinh: các bån làm sao thÃy ÇÜ®c t¿ tính (ki‰n tánh) n‰u các bån không thÃy ÇÜ®c nh»ng gì Çang xãy ra trܧc m¡t và xung quanh các bån. Không phäi nh¡m m¡t låi là thÃy ÇÜ®c t¿ tánh. Trái låi, phäi mª m¡t ra, và thÙc thÌnh dÆy trong tình trång th¿c cûa cu¶c Ç©i, nghïa là thÃy ÇÜ®c pháp thân toàn vËn cûa các bån. Nh»ng con ÇÜ©ng lúa thÖm tho, nh»ng ngÕ trúc râm mát, nh»ng công viên ÇÀy lá th¡m røng... nh»ng con ÇÜ©ng Ãy là thiŠn l¶ cûa bån, bån hãy thܪng thÙc Çi. Nh»ng con ÇÜ©ng Ãy không ÇÜa bån Çi vào quên lãng mà trái låi së ÇÜa bån Çi t§i s¿ tÌnh thÙc Ç‹ bån thÃy rõ ÇÜ®c nh»ng kh° Çau hiŒn th¿c cûa th‰ gi§i. Lúc bÃy gi© thiŠn l¶ cûa bån là m†i nÈo ÇÜ©ng th‰ gian; Çã tÌnh thÙc rÒi, bån së không còn ngÀn ngåi gì mà không Çi vào nh»ng con ÇÜ©ng Ãy. Bån së Çau kh° nhÜng không phäi Çau kh° vì nh»ng phiŠn mu¶n, Üu tÜ và s® hãi cûa mình, bån Çau kh° vì ÇÒng loåi, vì muôn loài, vì tình thÜÖng cûa m¶t ngÜ©i tÌnh thÙc, nghïa là m¶t vÎ bÒ tát. BÒ tát, Bodhistva, ngÜ©i Trung Hoa dÎch là giác h»u tình. Giác h»u tình là m¶t ngÜ©i tÌnh thÙc. Và lúc Çó, trên ÇÜ©ng bån Çi, tÃt cä nh»ng ngÜ©i ÇÒng hành v§i bån ÇŠu là nh»ng vÎ bÒ tát bÃt thÓi chuy‹n.(4)

oOo

GHI CHÚ

(1) ti‰p nÓi và làm rång r« håt giÓng thánh, hܧng dÅn liên tøc th‰ hŒ tÜÖng lai và báo ÇŠn Ön ÇÙc PhÆt.

(2) túy trúc hoàng hoa phi ngoåi cänh, båch vân minh nguyŒt hiŒn toàn chân.

(3) chÜ pháp tùng bän lai, thÜ©ng t¿ tÎch diŒt tܧng, xuân Çáo bách hoa khai, hoàng oang ÇŠ liÍu thÜ®ng.

(4) bÃt thÓi bÒ tát vi bån l».

Tác giä và ñiå chÌ:

Thích NhÃt Hånh
Làng HÒng (Plum Village),
Meyrac Loube Bernac 47120 Duras
France
Tel. 35 94 7540

oOo