Trung B¶ Kinh (Majjhima Nikaya) là
m¶t trong næm b¶ kinh chính cûa Kinh
Tång (Nikaya) trong h Pali (Nam Phån): TrÜ©ng
B¶, Trung B¶, Tæng Chi B¶, TÜÖng
Ðng B¶, và Tiu B¶. Trong h Hán-Sanskrit
(B¡c Phån), b¶ kinh tÜÖng Ùng
v§i Trung B¶ Kinh là Trung A Hàm (Madhyamagama)
vÓn là m¶t trong bÓn b¶ Kinh A
Hàm (Agamas): TrÜ©ng A Hàm, Trung A Hàm,
Tæng NhÃt A Hàm, và Tåp A Hàm.
CuÓi næm 1995 vØa qua,
tôi låi có duyên may kính thÌnh
ÇÜ®c ba b¶ kinh qu: The Middle Length
Discourses, bän dÎch ting Anh cûa b¶
Majjhima Nikaya; Trung B¶ Kinh, bän dÎch Vit
ng» tØ tång Pali; và Trung A Hàm,
bän dÎch Vit ng» tØ Hán tång.
Bän DÎch Vit
Ng»
Theo tôi ÇÜ®c bit
thì công tác dÎch Trung B¶ Kinh
tØ Pali sang Vit ng» Çã b¡t
ÇÀu th¿c hin trong thÆp niên
1960, và các bän thäo Çã
ÇÜ®c ph° bin giäng dåy trong
gi§i Tæng Sinh tåi Vit Nam tØ th©i
Çó. Thêm vào Çó, m¶t
vài bài kinh quan trng (TÙ Nim
XÙ, Quán Nim HÖi Thª, ...) cÛng
Çã ÇÜ®c qu vÎ Hòa
ThÜ®ng, ThÜ®ng Ta trích dÎch
và ph° bin trong các tÆp sách
riêng rÈ.
Tuy nhiên, vào cuÓi
næm 1992, Vin Nghiên CÙu PhÆt Hc
Vit Nam Çã phát hành toàn
b¶ Trung B¶ Kinh. B¶ kinh nÀy gÒm
3 quyn, Çóng bìa cÙng, ch»
vàng, in trên giÃy mÕng, rÃt
ÇËp. ñây là m¶t phÀn
trong chÜÖng trình phát hành ñåi
Tång Kinh b¢ng Vit ng», phiên dÎch
tØ cä hai h: h Pali và h
Hán-Sanskrit. Song song v§i Trung B¶ Kinh, còn
có phát hành b¶ Trung A Hàm,
gÒm 4 quyn.
Trong khi Trung B¶ Kinh gÒm
có 152 bài kinh giäng thì b¶ Trung
A Hàm låi có Çn 222 bài
kinh. Tuy nhiên qu vÎ Hòa ThÜ®ng
dÎch giä cÛng có cho kèm m¶t
bän møc løc ÇÓi chiu, so
sánh các bài kinh trong hai h væn
t¿. TØ Çó chúng ta thÃy
r¢ng vic kt tÆp kinh Çin trong
h Sanskrit có phÀn khác chút
ít so v§i h Pali: có nhiu bài
kinh trong TrÜ©ng B¶, TÜÖng Ðng,
Tæng Chi cûa h Pali thì låi ÇÜ®c
h Sanskrit ÇÜa vào Trung A Hàm.
Tuy nhiên cÛng có m¶t vài bài
kinh trong Trung A Hàm mà không thÃy
kt tÆp trong h Pali. Vì vÆy mà
sÓ lÜ®ng các bài kinh trong Trung
A Hàm có phÀn nhiu hÖn so v§i
Trung B¶ Kinh.
Bän DÎch Anh Ng»
Bän dÎch Anh ng» có
tên là The Middle Length Discourses of the Buddha,
Nh»ng Bài Giäng C« Trung cûa ñÙc
PhÆt. Gi là c« trung vì các
bài giäng nÀy tÜÖng ÇÓi
ng¡n hÖn, so v§i các bài giäng
dài ÇÜ®c kt tÆp trong TrÜ©ng
B¶ Kinh (Digha Nikaya, The Long Discourses), nhÜng låi
tÜÖng ÇÓi dài hÖn, so v§i
các bài kinh trong các b¶ TÜÖng
Ðng và Tæng Chi.
ñây là m¶t bän
dÎch thÙ hai b¢ng Anh ng». Trܧc
Çó, vào næm 1954, bà I. B. Horner
cûa h¶i Pali Text Society, London, Çã
dÎch bän ÇÀu tiên, có t¿a
là "The Collection of The Middle Length Sayings".
Song song v§i công tác
dÎch thuÆt cûa h¶i Pali Text Society, Tÿ
khÜu Nanamoli cûa h¶i Buddhist Publication Society,
Sri Lanka, cÛng tin hành th¿c hin
m¶t bän dÎch khác, trong khoäng th©i
gian 1953-1956. Tuy nhiên, sau khi hoàn tÃt
bän thäo ÇÀu tiên thì ngài
viên tÎch vào næm 1960. Bän thäo
Çó Çã ÇÜ®c Tÿ
KhÜu Khantipalo xem låi, và Çã
cho Ãn hành 90 bài kinh quan trng nhÃt
vào næm 1976, v§i t¿a Ç "A
Treasury of the Buddha's Words".
TØ Çó, Tÿ khÜu
Bodhi, m¶t nhà PhÆt hc ni ting
ngÜ©i MÏ và hin nay là Chû
tÎch h¶i Buddhist Publication Society, tip tøc
công tác duyt và hiu chÌnh
các bän dÎch, và Çã hoàn
tÃt công tác nÀy vào næm
1995 v§i toàn b¶ 152 bài kinh.
Bän Anh ng» có phÀn
phong phú và chi tit hÖn các bän
Vit ng». Ngoài phÀn dÎch kinh,
các dÎch giä còn kèm theo phÀn
gi§i thiu, 60 trang, v nguÒn gÓc
và bÓ cøc b¶ kinh, v cu¶c
Ç©i ñÙc PhÆt và các
Çim cæn bän cûa PhÆt Pháp
trích tØ b¶ kinh. Sau Çó là
15 trang tóm t¡t tØng bài kinh m¶t.
ñ¥c bit hÖn ht là phÀn
chú thích gÒm 200 trang, ghi chú và
giäng giäi các chi tit lÎch sº
cûa tØng bài kinh, và cuÓi cùng
là phÀn tØ v¿ng ÇÓi chiu
Pali-Anh, rÃt h»u ích cho các nhà
PhÆt hc.
SÖ LÜ®c V
Trung B¶ Kinh
Có hc giä cho r¢ng
Trung B¶ Kinh, và Trung A Hàm, là m¶t
b¶ kinh quan trng nhÃt, bao gÒm tÃt
cä các tinh hoa và các pháp môn
quan trng nhÃt cûa ñåo PhÆt.
B¶ kinh bao gÒm các bài giäng quan
trng cûa ñÙc PhÆt v các
cách tu hành, tÎnh tâm. Ngoài
ra, b¶ kinh còn giúp chúng ta thÃy
ÇÜ®c các sinh hoåt h¢ng ngày
cûa ñÙc PhÆt và Tæng ñoàn
trong 45 næm truyn Çåo.
M¥c dù nhiu bài
kinh trong Trung B¶ Kinh là Ç giäng
dåy các tu sï, nhÜng chúng ta cÛng
còn thÃy có nhiu bài kinh mà
ñÙc PhÆt giäng dåy cho các
thành phÀn khác trong xã h¶i,
trong nhiu trÜ©ng h®p và hoàn
cänh khác nhau: tØ các bÆc vua
chúa vÜÖng giä, chÜ thiên, các
bÆc chân tu kh° hånh cûa các
giáo phái khác, cho Çn nh»ng
nông dân, thÜÖng gia, tܧng cܧp,
hc giä, và các nhà hùng
bin, v.v... Trong Çó chúng ta ÇÜ®c
dÎp tìm hiu và hc hÕi nh»ng
pháp môn quan trng cûa Ngài nhÜ:
TÙ Diu ñ, Bát Chánh ñåo,
Vô Ngã, Nit Bàn, ThÆp NhÎ
Nhân Duyên, Nghip Hành và Tái
Sinh, Các BÆc Thin, Các Pháp
Quán Nim, Các BÆc Giäi Thoát,
Các Th Gi§i Luân HÒi, v.v...
B¶ kinh không nh»ng chÌ
kt tÆp các bài giäng cûa
ñÙc PhÆt, mà cÛng còn
kt tÆp các bài giäng quan trng
cûa các vÎ Çåi Ç
tº cûa Ngài vào th©i Çó.
Ngoài các bài kinh giäng cûa ñÙc
PhÆt, chúng ta còn thÃy 9 bài
kinh cûa ngài Xá L®i PhÃt (Sariputra),
7 bài kinh cûa ngài A Nan (Ananda), 4 bài
cûa ngài ñåi Ca Chiên (Maha Kaccana),
2 bài cûa ngài ñåi Møc
Kin Liên (Maha Moggallana) và m¶t bài
pháp thoåi cûa Ni sÜ Dhammadinna ÇÜ®c
ñÙc PhÆt khen ng®i là bÆc
ñåi Trí Tu.
Nu có dÎp, tôi së mån phép xin trình bài các bài giäng trong Trung B¶ Kinh m¶t cách chi tit hÖn. Çây tôi chÌ xin trân trng gi§i thiu các b¶ kinh vØa m§i xuÃt bän nÀy Çn qu bån Çåo PhÆt tº Ç chúng ta cùng nghiên cÙu và hc hÕi.
Bình Anson,
Perth, Western Australia
Tháng 01, 1996
Tham Khäo
1. Bikkhu Nanamoli and Bikkhu Bodhi (1995),
The Middle Length Discourses of the Buddha, Buddhist Publication
Society, Sri Lanka, ISBN 955-24-0121-6
2. Trung B¶ Kinh (1992), Vin
Nghiên CÙu PhÆt Hc Vit Nam, Sài
Gòn.
3.Trung A Hàm (1992), Vin
Nghiên CÙu PhÆt Hc Vit Nam, Sài
Gòn.