BUDDHISM: RUNNING IN A CIRCLE, by CHAN TAM (1996)

This article is written in Vietnamese and requires VPS-Times font to read

KÎch: Chåy Vòng Vòng
Chân Tâm
oOo

Bܧc vào kÎch trÜ©ng Napier Street, South Melbourne, Ti‹u bang Victoria, Úc ñåi L®i, Çúng 8 gi©i tÓi hôm 4 tháng 9, 1996 vØa qua Ç‹ tham d¿ bu°i trình diÍn khai måc vª kÎch Chåy Vòng Vòng, ngÜ©i ta thÃy có Giáo sÜ Trang Thomas, Chû tÎch Ñy ban Væn hoá và S¡c t¶c S¿ vø Victoria, ñåi ÇÙc Thích Phܧc TÃn, Giáo h¶i PhÆt Giáo ViŒt Nam ThÓng NhÃt Úc Châu và Tân Tây Lan, ông NguyÍn ViŒt Long, Chû tÎch C¶ng ÇÒng NgÜ©i ViŒt T¿ Do Victoria, ông NguyÍn Sang, ThÜ®ng nghÎ sï Ti‹u bang Victoria, Bà Lâm ThÎ Cúc, nhân viên liên låc di dân cûa B¶ Nhân Døng và Thanh Niên Liên bang, cô NguyÍn ThÎ Båch HuŒ, nhân viên xã h¶i Trung tâm Tài nguyên Di dân St. Albans, và các quan khách Úc chÆt ních kÎch trÜ©ng v§i t°ng c¶ng khoän 90 ngÜ©i.

Trong cänh trí âm u, m© äo, vª kÎch mª ÇÀu v§i ti‰ng tøng kinh trÀm b°ng ngân vang ÇŠu ÇŠu, khi‰n ngÜ©i ta tܪng chØng nhÜ Çang bܧc vào m¶t th‰ gi§i trang nghiêm huyŠn diŒu. Nhà sÜ vÅn ÇiŠm nhiên tøng niŒm; ti‰ng chuông mõ xen lÅn ti‰ng cÀu kinh trÀm trÀm ti‰p tøc ngân vang trong lúc khán giä yên l¥ng di chuy‹n tìm ch‡ ngÒi.

B°ng nhiên nh»ng ti‰ng súng n° giòn vang lên tØ trong bóng tÓi, cùng ti‰ng hét ra lŒnh khi‰p Çäm phá tan bÀu không khí trang nghiêm cûa khung cänh PhÆt ÇÜ©ng. Nhà sÜ ngã gøc, ch‰t v¶i vàng khi ti‰ng cÀu kinh chÃm dÙt Ç‹ nhÜ©ng låi cho m¶t khung cänh Çàn áp hãi hùng.

Th©i gian trôi qua 20 næm sau, bi‰t bao ngÜ©i bÎ tra tÃn dã man, bi‰t bao ngÜ©i ngã gøc; ch‰t âm thÀm trong rØng sâu hay trên bi‹n cä, lúc h†c tÆp cäi tåo hay lúc tìm ÇÜ©ng t¿ do. Häi t¥c, Çói khát, cô ÇÖn, nh†c nh¢n låi gi¤m lên sÓ phÆn con ngÜ©i không may m¡n. Bao nhiêu næm rÒi vì chåy trÓn ch‰ Ƕ Ƕc tài, ngÜ©i dân phäi chuÓc lÃy bi‰t bao thäm h†a bi thÜÖng. H† ÇÜ®c mang tên "thuyŠn nhân", có khi lâm cänh khÓn cùng vì thuyŠn bÎ häi t¥c nhÆn chìm trôi giåt lênh Çênh nhiŠu ngày trên bi‹n cä mênh mông, rÒi tÃp vào m¶t hòn Çäo hoang cô quånh nào Çó. H‰t lÜÖng th¿c, h† phäi tìm m†i cách Ç‹ sinh tÒn, chóng ch†i v§i không gian và th©i gian. N‰u ngÜ©i còn ª låi trong nh»ng tråi h†c tÆp cäi tåo có lúc phäi æn tÃt cä nh»ng sinh vÆt nào bi‰t nhúc nhích, thì ngÜ©i trên Çäo hoang nhiŠu ngày có khi phäi æn cä thÎt ngÜ©i thân hay ngÜ©i bån ÇÒng hành vØa t¡t hÖi vì kiŒt sÙc.

L§p cha mË thì vÅn còn Çeo mang, vܧng bÆn nh»ng quá khÙ phÙc tåp trong Ç©i. ñ‰n Çây, dù th©i gian 10 næm hay 20 næm, ÇÓi v§i h† vÅn còn lå cänh lå ngÜ©i, vì ngôn ng» bÃt ÇÒng hay vì væn hoá khác biŒt. Nh»ng sª trÜ©ng trong Ç©i h† gi© Çây không còn thích nghi v§i xã h¶i m§i cûa Tây phÜÖng nÀy n»a. H† phäi miÍn cÜ«ng làm bÃt cÙ công viŒc gì mà ngÜ©i ta chÎu thuê h†. TØ nh»ng bæn khoæn, tr¡c trª qua kinh nghiŒm sÓng cá nhân, cha mË vÅn không ng§t lo âu cho tÜÖng lai con cái trong cái xã h¶i m§i nÀy. S¿ khác biŒt trong quan niŒm vŠ cu¶c sÓng b¡t ÇÀu xâu xé gia Çình. Con cái thì suy nghï theo lÓi suy nghï v§i sÓ vÓn kinh nghiŒm Ç©i cûa con cái. Cha mË thì suy nghï theo lÓi suy nghï cûa cha mË theo nh»ng kinh nghiŒm Ç¡ng cay trong cu¶c Ç©i mà h† Çã träi qua . Hai lÓi nhìn cu¶c Ç©i khác biŒt Çã gây ra bi‰t bao thäm trång m§i cho các gia Çình "thuyŠn nhân" ViŒt Nam.

Không hi‹u nhau là m¶t vÃn nån trong cu¶c Ç©i. TØ ch‡ không hi‹u nhau Çi ljn chuyŒn nghï sai lÀm vŠ nhau Ç‹ rÒi Çâm ra oán trách, sân si. Trong gia Çình s¿ bÃt ÇÒng quan Çi‹m, s¿ hi‹u lÀm nhau gi»a hai th‰ hŒ trÈ già; ngoài xã h¶i ngÜ©i bän xÙ hi‹u rÃt ÇÖn giän vŠ ngÜ©i ViŒt Nam : h† là "Chinese" Çi tìm vàng, và h† là "thuyŠn nhân" ! Và chÌ có vÆy thôi; ngÜ©i ta không hi‹u th¿c s¿ vì sao ngÜ©i ViŒt phäi bÕ nܧc ra Çi. NgÜ©i ta làm sao mÜ©ng tÜ®ng ÇÜ®c mÙc Ƕ Çàn áp cûa m¶t ch‰ Ƕ Ƕc tài khi h† không th¿c s¿ sÓng trong ch‰ Ƕ nÀy. S¿ mê lÀm, chÃp h»u, vÓn vÅn Çeo mang v¢ng v¥c trong ki‰p sÓng cûa con ngÜ©i trÀn th‰. "Chánh Ki‰n" và "Chánh TÜ Duy" vÅn còn là nhÜ®c Çi‹m cûa con ngÜ©i. Nhìn thÃy hiŒn tÜ®ng bên ngoài tܪng là bän chÃt. Màn vô minh dÀy Ç¥c vÅn còn che m© tÃt cä chúng sinh tåi th‰, k‹ cä m¶t thi‹u sÓ t¿ nhÆn mình là cao tæng, ti‰p tøc mê lÀm, ngåo mån, sân si.

L§p ngÜ©i l§n th¿c ra Çâu có th¿c s¿ hånh phúc trong xã h¶i "t¿ do" cûa Tây phÜÖng, nhÜng h† phäi làm sao Çây? Chåy Çi Çâu n»a? Trª vŠ ViŒt Nam Ü ? - CÛng có ngÜ©i trª vŠ thº th©i vÆn, nhÜng cu¶c Ç©i vÅn còn ng°n ngang træm mÓi ª Çó. H† låi chåy trª ra và ti‰p tøc "chåy vòng vòng" trong cu¶c sÓng.

L§p trÈ dï nhiên cÛng chÎu nhiŠu cay Ç¡ng. Trong gia Çình thi‰u s¿ cäm thông cûa cha mË; ra ngoài xã h¶i vÅn bÎ coi là "Chin chong" hay "Chinese". Chán chÜ©ng trong cänh sÓng bÃt hoà ª gia Çình, ra ngoài không tìm ÇÜ®c niŠm vui tr†n vËn vì thi‰u phÜÖng tiŒn vÆt chÃt và s¿ an ûi tinh thÀn. L§p trÈ muÓn tìm cu¶c vui hôm nay, cu¶c vui nhÃt th©i, và không nghiêm chÌnh nghï ljn viŒc tåo d¿ng hånh phúc cho tÜÖng lai. H† muÓn xa lánh cänh bÃt hoà và thi‰u "cäm thông" trong gia Çình, bÕ låi nh»ng thÙ tiŒn nghi vÆt chÃt do công lao xây d¿ng cûa cha mË Ç‹ chåy Çi tìm m¶t nÖi "Ƕc lÆp và t¿ do". NhÜng vì thi‰u phÜÖng tiŒn vÆt chÃt tÓi thi‹u, h† phäi phÃn ÇÃu v§i Ç©i Ç‹ xây d¿ng n‰p sÓng "Ƕc lÆp và t¿ dó nÀy. Trong cái t¿ do không bÎ hån ch‰ cûa tu°i trÈ, có bi‰t bao nhiêu thÙ h‡n loån, xung Ƕt, thº thách m§i låi xäy ra. Vui chÖi, trai gái, rÜ®u chè và xung Ƕt. Cu¶c Ç©i rÒi cÛng thÃy cô ÇÖn trong cänh sÓng "Ƕc lÆp và t¿ do" nhÜng hoàn toàn thi‰u trÆt t¿ nÀy.

BÕ h†c hành, bÕ gia Çình Ç‹ tìm vui hiŒn tåi trong cänh sÓng xô bÒ, l§p trÈ vÅn không th¿c s¿ có niŠm tin vŠ m¶t cu¶c sÓng hånh phúc trong tÜÖng lai. Sau th©i gian thº thách t¿ lÆp mÜu sinh, th‰ gi§i "Ƕc lÆp và t¿ do" bên ngoài vÅn không phäi là nÖi an trú có hånh phúc. S¿ che chª Çùm b†c cûa gia Çình ÇÓi v§i h† vÅn còn cÀn thi‰t. Tình thÜÖng bao la, lòng khoan dung và Ƕ lÜ®ng khôn cùng cûa cha mË vÅn còn mãi trong truyŠn thÓng ViŒt Nam.

Chân Tâm

Melbourne ngày 4 tháng 9 næm 1996.
oOo

Date: Thu, 5 Sep 1996 21:29:28 +1000 (EST)

From: Phuc Le <[email protected]>

***